بازار؛ گروه کشاورزی: صنایع لبنی جهان در حالی همواره با چالش هایی روبرو بوده است که بازار پنیر طبیعی به عنوان یکی از محصولات صنعت لبنیات، روند صعودی پایداری را تجربه کرده است که به گفته کارشناسان ناشی از افزایش تقاضای مصرف کنندگان برای محصولات لبنی با برچسب پاک، گسترش خدمات غذایی در سراسر جهان و توسعه قالب های نوآورانه پنیر است که سبک زندگی مبتنی بر راحتی را برآورده است.
در حوزه تولید پنیر به عنوان یکی از محبوب‌ترین محصولات لبنی است که در سراسر جهان مصرف می‌شود و دارای طعم‌ها و بافت های بسیار متنوعی است، آمارهای سازمان فائو بیانگر این است که ایالات متحده بزرگترین تولیدکننده پنیر در سطح جهان است و ویسکانسین ایالت پیشرو در تولید پنیر است. به طوری که طبق آمارها در سال ۲۰۲۴، ایالات متحده بیش از ۵.۵ میلیون تن پنیر تولید کرد که درآمدی بالغ بر ۴۰ میلیارد دلار را به همراه داشت.
فائو همچنین می گوید: آلمان دومین تولیدکننده بزرگ پنیر در سطح جهان است و تمرکز آن بر انواع پنیر های باکیفیت مانند گودا و امنتال است. در سال ۲۰۲۴، آلمان بیش از ۲.۵ میلیون تن پنیر تولید کرد که درآمدی بالغ بر ۳۰ میلیارد دلار را به همراه داشت.
از سوی دیگر در حالی فرانسه به خاطر تولید پنیر، با انواع محبوب آن مانند بری، کاممبر و روکفورت، مشهور است که در سال ۲۰۲۴، فرانسه بیش از ۲ میلیون تن پنیر تولید کرد که درآمدی بالغ بر ۲۵ میلیارد دلار را به همراه داشت. همچنین در گزارش آمده است: هلند یکی از تولیدکنندگان مهم پنیر است که اصولا به خاطر پنیرهای گودا و ادام خود شناخته می شود. هلند به عنوان چهارمین تولید کننده بزرگ پنیر در سال ۲۰۲۴، بیش از ۱.۵ میلیون تن پنیر تولید کرد که درآمدی بالغ بر ۲۰ میلیارد دلار را به همراه داشت.
این در شرایطی است که ایتالیا که در جایگاه پنجم تولید جای دارد اصولا به خاطر انواع پنیر خود مانند پارمزان، موزارلا و گورگونزولا مشهور است و در سال ۲۰۲۴، ایتالیا بیش از ۱.۲ میلیون تن پنیر تولید کرد که درآمدی بالغ بر ۱۵ میلیارد دلار را به همراه داشته است.
بر اساس این گزارش لهستان در جایگاه ششم تولید پنیر قرار دارد. به عبارت دیگر لهستان یک تولیدکننده پنیر رو به رشد در اروپا است و این کشور در سال ۲۰۲۴، بیش از یک میلیون تن پنیر تولید کرد و درآمدی بالغ بر ۱۰ میلیارد دلار به دست آورد. نکته قابل تامل اینکه تولیدکنندگان پنیر لهستانی در حال گسترش حضور خود در بازار جهانی پنیر هستند و محصولات پنیر سنتی و نوآورانه را به مصرف کنندگان ارائه می دهند و غالبا کیفیت و پایداری را در تولید پنیر خود در اولویت قرار می دهند.
طبق گزارش فائو کشورهای روسیه، سوئیس، نیوزلند و استرالیا نیز در رده های هفتم تا دهم تولید انواع پنیر در سال ۲۰۲۴قرار دارند. به این ترتیب ۱۰ کشور برتر تولیدکننده پنیر در جهان نقش مهمی در تأمین تقاضای جهانی پنیر دارند. این کشورها دارای انواع مختلف پنیر، بازیگران قوی در صنعت و تمرکز بر کیفیت، پایداری و نوآوری در تولید پنیر خود هستند. با ادامه رشد بازار پنیر، این کشورها احتمالاً جایگاه خود را به عنوان بازیگران کلیدی در صنعت جهانی پنیر حفظ خواهند کرد.
پیش بینی می شود بازار جهانی پنیر طبیعی تا سال ۲۰۳۵ به ۲۵۱۷۱ میلیون دلار برسد در حالی که این بازار در سال ۲۰۲۴ به میزان ۱۵۰۵۷ میلیون دلار ارزش گذاری شده است
این در حالی است که طبق داده های جهانی موجود پیش بینی می شود بازار جهانی پنیر طبیعی تا سال ۲۰۳۵ به ۲۵۱۷۱ میلیون دلار آمریکا برسد که نسبت به ۱۵۰۵۷ میلیون دلار در سال ۲۰۲۴ به طور چشمگیری افزایش یافته است.
همچنین در طول دوره پیش بینی یعنی از ۲۰۲۵ تا ۲۰۳۵، پیش بینی می شود که این صنعت با نرخ رشد مرکب سالانه ۴.۸ درصد گسترش یابد.
پیش بینی رشد ۴.۶درصدی بازار جهانی پنیر فرآوری شده در یک بازه ۱۰ ساله
در حالی روند بازار جهانی پنیر طبیعی، رو به رشد است که از آن طرف بازار انواع پنیر فرآوری شده همچون پنیر چدار، پنیر کاتیج، پنیر خامه‌ای، پنیر موزارلا و غیره نیز رو به توسعه است. به طوری که ارزش بازار جهانی پنیر فرآوری شده در سال ۲۰۲۵ بیش از ۲۰۵۴۲ میلیون دلار برآورد شده است.
از سوی دیگر طبق گزارشات جهانی، پیش بینی می شود بازار جهانی پنیر فرآوری شده تا سال ۲۰۳۵ به ۳۲,۲۰۸ میلیون دلار آمریکا برسد، که نسبت به ۱۹,۷۸۲ میلیون دلار در سال ۲۰۲۴ نیز به طور قابل توجهی افزایش یافته است. همچنین در دوره ده ساله معین شده یعنی از ۲۰۲۵ تا ۲۰۳۵ نیز پیش بینی می شود که این صنعت نرخ رشد مرکب سالانه ۴.۶ درصد را ثبت کند.
در این میان کارشناسان معتقدند: افزایش فروش غذاهای آماده، افزایش تعداد QSR ها و پلتفرم های تحویل، محصولات جدید و ماندگاری طولانی تر، و همچنین زیرساخت های کمتر توسعه یافته، از عوامل محرک در بازار پنیر فرآوری شده هستند. علاوه بر این، گسترش دیده شدن از طریق تجارت الکترونیک و تلاش های تبلیغاتی نیز به رشد بازار پنیر فرآوری شده کمک می کند.
نگاهی به صنعت لبنیات ایران
از سوی دیگر طبق گزارشات جهانی ایران با تعهد قابل توجه به دامداری و تولید شیر، به عنوان یک بازیگر کلیدی در بخش لبنیات خاورمیانه مطرح است. این کشور تقریباً ۸ میلیون گاو شیری دارد که به تولید چشمگیر شیر سالانه حدود ۱۰ تا ۱۲ میلیون تن کمک می کند. نکته قابل تامل در این خصوص اینکه صنعت لبنیات ایران نه تنها بر شیر تمرکز دارد، بلکه بر تنوع بخشیدن به سبد محصولات خود نیز تمرکز دارد. این صنعت سالانه تقریباً ۵۰۰۰۰۰ تن پنیر، همراه با ۲۰۰۰۰۰ تن پودر شیر و آب پنیر تولید می‌کند که نشان دهنده تلاش های استراتژیک برای به حداکثر رساندن استفاده از شیر است.
تجارت بین‌الملل و پویایی بازار
از سوی دیگر طبق آمارهای سایت خبری dairynews.today ایران در بازارهای جهانی لبنیات فعال است و سالانه حدود ۳۰۰۰۰۰ تن محصولات لبنی، عمدتاً به منطقه خاورمیانه، صادر می کند. به این ترتیب با حجم واردات حدود ۵۰۰۰۰ تن، ایران عرضه قوی در بازار داخلی و خودکفایی رو به رشد در تولید لبنیات را نشان می‌دهد.
از سوی دیگر ایران با مصرف کل ۱۵ میلیون تن، دومین کشور پیشرو در مصرف لبنیات در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا است که به گفته کارشناسان این میزان بالای مصرف، اهمیت بخش لبنیات را برای اقتصاد ایران و مردم آن برجسته می کند.
