جنگ ۱۲ روزه تأثیرات عمیقی بر بخش‌های مختلف اقتصادی، به‌ویژه صنعت ساختمان، گذاشته است. اکبر شوکت، رئیس کانون عالی انجمن‌های صنفی کارگران ساختمانی و دبیر اجرایی خانه کارگر قم، می‌گوید: «جنگ و نااطمینانی‌های ناشی از آن، سرمایه‌گذاران را از بخش مسکن و ساخت‌وساز دور کرده است. وقتی آینده بازار نامعلوم باشد، سرمایه‌گذار ترجیح می‌دهد پول خود را در جای دیگری سرمایه‌گذاری کند یا دست نگه دارد.»
این فعال کارگری با اشاره به تجربه جنگ تحمیلی هشت‌ساله، توضیح می‌دهد که در آن دوران نیز صنعت ساختمان با رکود و کاهش قیمت‌ها مواجه شد. به گفته او، این رکود احتمالاً تا مدت‌ها ادامه خواهد داشت و بسیاری از سرمایه‌گذاران به بازارهای دیگر روی آورده‌اند. این وضعیت مستقیماً کارگران ساختمانی را تحت فشار قرار داده و بسیاری از آن‌ها را بیکار کرده است.
محرومیت کارگران از بیمه اجتماعی
کارگران ساختمانی از اساسی‌ترین حقوق خود، یعنی بیمه اجتماعی، محروم هستند. شوکت می‌گوید: «سازمان تأمین اجتماعی درآمدهای کلانی از محل پیمان‌های ساختمانی و ماده ۳۸ قانون تأمین اجتماعی به دست می‌آورد، اما خدمات متناسبی به کارگران ارائه نمی‌دهد.»
او با انتقاد از عملکرد تأمین اجتماعی، تأکید می‌کند که این سازمان بخش عمده درآمد حاصل از پروژه‌های ساختمانی را به‌جای اختصاص به کارگران، به حساب درآمدهای کلی خود واریز می‌کند. شوکت می‌افزاید: «پیمانکاران معمولاً ۸ درصد مبلغ قرارداد را به تأمین اجتماعی پرداخت می‌کنند، اما وقتی لیست بیمه‌ها را بررسی می‌کنیم، می‌بینیم که این مبالغ به‌طور کامل برای بیمه کارگران استفاده نمی‌شود.»
بیکاری و سخت‌گیری‌های غیرمنصفانه
کارگران ساختمانی در شرایط رکود اقتصادی با مشکلات متعددی مواجه‌اند. بسیاری از آن‌ها به دلیل بیکاری قادر به پرداخت حق بیمه خود نیستند و تأمین اجتماعی به بهانه‌های مختلف بیمه آن‌ها را قطع می‌کند. شوکت مثالی می‌زند: «کارگری از اصفهان تماس گرفت و گفت که برای برادرش که پیمانکار است کار می‌کند، اما تأمین اجتماعی بیمه او را قبول ندارد و حتی به او گفته‌اند باید جای دیگری هم کار کند تا بیمه‌اش قطع نشود. این سخت‌گیری‌ها غیرمنصفانه است.»
لزوم اصلاحات در تأمین اجتماعی
شوکت تأکید می‌کند که تأمین اجتماعی باید تمام درآمد حاصل از پروژه‌های عمرانی را صرف کارگران ساختمانی کند. او می‌گوید: «در شرایط رکود، انتظار می‌رود تأمین اجتماعی به کمک کارگران بیاید، اما همچنان همان رویه‌های ناعادلانه ادامه دارد.»
این فعال کارگری خواستار پاسخگویی تأمین اجتماعی و اصلاح فرآیندهای بیمه‌ای است تا کارگران ساختمانی بتوانند از حقوق اولیه خود بهره‌مند شوند. او می‌افزاید: «کارگران ساختمانی در معرض سخت‌ترین و مرگبارترین حوادث کاری هستند، اما از حداقل حمایت‌ها محروم‌اند.»
چشم‌انداز مبهم برای کارگران ساختمانی
با ادامه رکود در صنعت ساختمان و بی‌توجهی به مشکلات کارگران، وضعیت این قشر روزبه‌روز وخیم‌تر می‌شود. نبود شغل پایدار، دستمزد ناکافی و محرومیت از بیمه اجتماعی، کارگران ساختمانی را در تنگنای معیشتی قرار داده است. شوکت هشدار می‌دهد که بدون اقدامات فوری، این کارگران با بحران‌های بیشتری مواجه خواهند شد.
