بازارهای مالی ایران در تیرماه ۱۴۰۴ چهره‌ای پر از تناقض، ابهام و نوسان داشتند. دلار در میانه‌ی کشمکش‌های سیاسی و اقتصادی، وارد فازی سردرگم شد، سکه برخلاف انتظار ریزش نکرد و بورس با حرکاتی شبه مثبت سعی کرد خود را سرپا نگه دارد. در این میان، تحلیل‌گران تلاش کردند از بین اعداد، نمودارها و اخبار، تصویری روشن از وضعیت آینده ترسیم کنند.
در همین راستا، سایروس معصوم‌پور امیرآبادی، اقتصاددان و تحلیل‌گر بازارهای جهانی، در گفت‌وگو با خبرنگار گسترش نیوز از دلایل نوسانات تیر و چشم‌انداز بازار مرداد گفت.
نوسان دلار در تیر؛ سردرگمی میان خبر و انتظار
سایروس معصوم‌پور امیرآبادی، اقتصاددان به خبرنگار گسترش نیوز گفت: دلار در تیر ماه وارد یک فاز گیج کننده شد. از یک‌سو خبرهایی از گفتگوهای عمان و سیگنال‌های مثبت سیاسی به گوش می‌رسید، از سوی دیگر صادرات نفت ایران رشد کرد و ورودی ارزهای پتروشیمی بالا رفت. اما بازار هنوز حس امن بودن نداشت. انگار در شرایطی قرار بگیریم که وسط برف گیر افتاده باشیم و بخواهیم لباس تابستانی بپوشیم. تحلیل تکنیکال هم این بلاتکلیفی را تأیید می‌کند. دلار در محدوده‌ی ۵۳۵۰۰ تا ۵۷۰۰۰ در مثلث متقارنی قرار گرفته بود که در نهایت به پایین شکست.
کاهش قدرت نوسان در دلار و افزایش فشار فروش
وی افزود: شاخص ATR نشان داد که نوسان بازار در حال افت است؛ نشانه‌ای از احتمال ریزش است. ایچیموکو از اواسط تیر کراس منفی داد و حجم معاملات هم نشان‌دهنده فشار فروش در سقف‌های قیمتی بود. اما چرا تقاضا بالا نیامد؟ همه منتظر یک خبر ویژه بودند که این خبر اما نیامد. سمت عرضه با فروش‌های ارزی تقویت شد، ولی سمت تقاضا هنوز مردد و محتاط باقی ماند.
سکه چرا ریزش نکرد؟
این کارشناس اقتصادی درباره وضعتیت بازار سکه اظهار کرد: در شرایطی که دلار افت کرد، انتظار می‌رفت سکه هم سقوط کند؛ اما چنین نشد. یکی از دلایل اصلی مقاومت سکه، رشد انس جهانی بود که تا مرز ۲۴۰۰ دلار پیش رفت. از سوی دیگر بانک مرکزی ایران به‌درستی سکه ضرب نکرد و این باعث کاهش نقدینگی سکه در بازار شد. از دید تکنیکال، محدوده حمایتی ۲۹.۵ میلیون تومان چند بار تست شد اما با قدرت برگشت خورد.
وی ادامه داد: شاخص ATR برای سکه هم کاهش نوسان را نشان می‌داد؛ که این نشانه‌ای از تمایل بازار برای تثبیت قیمت است. وقتی دلار کاهشی می شود، همه فکر می‌کنند سکه هم باید ریزشی شود، ولی این یکی معمولا خلاف جهت حرکت می‌کند تا ذهن رو قلقلک دهد». جمله‌ای که در بازار نقل می‌شود این است: «سکه رو باید با دل بخری، نه با منطق».
تأثیر رویدادهای سیاسی بر بازار جهانی طلا
معصوم‌پور خاطرنشان کرد: رشد انس طلا بیشتر به تحولات خارجی مربوط بود. احتمال کاهش نرخ بهره توسط فدرال رزرو در گزارش‌های FOMC مطرح شد و بازار جهانی طلا آن را پیش‌خور کرد. همچنین بحران‌های مداوم اوکراین و تایوان انس را به بالا حرکت دادند. در ایران نیز شایعات گفت‌وگوی پشت‌پرده در عمان مطرح شد، اما چون شفاف نبود، به‌جای آرامش‌بخشی، هیجان را افزایش داد.
به گفته این اقتصاددان، بازار ایران بیشتر به نبود خبر واکنش نشان می‌دهد تا خود خبر.جالب اینجا است که بازار ایران گاهی نه به خبر بلکه به نبود خبر واکنش نشان می‌دهد. بازارها در چنین فضاهایی با نوسانات هیجانی بالا روبه‌رو می‌شوند و پیش‌بینی آن‌ها دشوارتر می‌شود.
وضعیت بورس در پایان تیر؛ بازگشت یا فریب؟
وی درباره بورس گفت: شاخص کل بورس از محدوده ۲.۳۴ میلیون برگشت، اما هنوز نتوانسته مقاومت ۲.۴۵ میلیونی را با قدرت بشکند. حرکت آن بیشتر شبیه «تلاش آخر یک ورزشکار خسته» بود. ابزارهای تکنیکال مانند ایچیموکو هشدارهای منفی می‌دهند و حجم معاملات در هفته آخر تیر نشانه‌ای از ورود سرمایه واقعی نداشت.
معصوم‌پور ادامه داد: از نظر بنیادی نیز بورس ایران در وضعیت مطلوبی نیست. دولت در این بازار هم بازیگر است، هم ناظر، هم بنگاه‌دار. واقعیت این است دیگر بورسی نیست. تحلیل‌گر در تحلیل گیر می افتد، چون نه می تواند EPS حساب کند، نه مطمئن است که دولت فردا یک قانون جدید ندهد». تنها استراتژی موفق در بورس تهران «تکنیک بی‌خیالی» است.
دلار در مرداد چه می‌کند؟
وی در پیش بینی قیمت دلار در ماه پیش رو گفت: در حال حاضر دلار به محدوده‌ی حساسی رسیده است. کندل چکشی در نمودار هفتگی ظاهر شده که ممکن است نشانه‌ای از پایان روند نزولی باشد. ATR به کف رسیده و نوسان کاهش یافته؛ این یعنی ممکن است بازار آماده یک حرکت شارپ باشد.اگر سمت عرضه دوباره شُل شود یا مذاکرات به بن‌بست بخورد، دلار می‌تواند جهش بزند.در روانشناسی بازار، کاهش شدید یک چیزی است که فومو برعکس می آورد و مردم می‌ترسند جا بمونند از ارزون‌خری». در نتیجه احتمال برگشت دلار در مرداد بیشتر از ادامه ریزش آن است.
نقش نقدینگی، تورم و سیاست در شکل‌دهی بازار مرداد
کارشناس اقتصادی بیان کرد: نقدینگی بالا همچنان در بازارها حضور دارد و منتظر فرصت مناسب است. هر بازاری که سیگنالی از رشد نشان دهد، موج نقدینگی به سمت آن می‌رود. این یعنی حتی بورس ضعیف یا بازار طلای راکد هم می‌توانند در مرداد جان بگیرند. تورم انتظاری کاهش نیافته، فقط مردم دیگر از تکرارش خسته شده‌اند.وقتی قیمت دلار می ریزد ولی شیر ۵ هزار تومان گران می شود، مردم به بازار بیشتر اعتماد می کنند تا به حرف مسئول‌هایی که در ایران سمت دارند ولی خارج‌نشین هستند». وضعیت سیاسی هم در بلاتکلیفی است؛ نه توافقی هست، نه انکاری قاطع.
تیر یک کمدی-تراژدی اقتصادی بود
معصوم‌پور در پایان به خبرنگار گسترش نیوز گفت: در نهایت، تیرماه بیشتر شبیه فیلمی ایرانی بود: شروعی طنزآمیز، پایانی تلخ. دلار عقب نشست، سکه ایستاد و بورس نمایشی از رشد اجرا کرد. مرداد، ماهی خواهد بود که بازارها دنبال یک لیدر می‌گردند، اما فعلاً کسی برای رهبری آن‌ها وجود ندارد. الان وقت آن است که تحلیل‌گرهای حرفه‌ای دست به تحلیل زمان‌بندی و ترکیبی بزنند. آن هایی که دنبال فومو می روند باز ته خط را می‌بینند. کسی برنده است که بلد باشد چه زمانی کناره گیری کند.
