به گزارش بازار، پروژه راه‌آهن شلمچه-بصره که از حدود ۲۰ سال پیش آغاز شده بود، اخیراً پس از اتمام عملیات مین‌روبی، به طرف عراقی تحویل داده شده است. این خط ریلی به طول ۳۲ کیلومتر، ایران و عراق را به هم متصل می‌کند و به عنوان یک پروژه مهم در تسهیل سفر زائران و افزایش تعاملات تجاری بین دو کشور به شمار می‌رود.
مدیرعامل راه‌آهن ایران اعلام کرده است که تعهدات این سازمان طبق برنامه‌ریزی‌ها تا پایان سال جاری به انجام خواهد رسید، مشروط به این که موانع مالی و انتقال ارز حل شود. طبق پیش‌بینی‌ها، عملیات اجرایی این پروژه به مدت سه سال دیگر از سوی راه‌آهن عراق ادامه خواهد داشت.
احداث این خط ریلی نه تنها به تسهیل سفر زائران ایرانی به عتبات عالیات کمک می‌کند، بلکه می‌تواند به افزایش تعاملات اقتصادی و تجاری میان دو کشور منجر شود. با توجه به این که طبق اظهارات یونس الکعبی، مدیرکل راه‌آهن عراق، پیش‌بینی می‌شود سالانه بیش از ۳ میلیون زائر از این مسیر عبور کنند، اهمیت این پروژه در زمینه حمل و نقل مسافر و بار بیشتر نمایان می‌شود.
اردیبهشت‌ماه امسال، چبارعلی ذاکری از اتمام سریع‌تر از برنامه زمان‌بندی مین‌روبی پروژه خبر داد و تأکید کرد که با تحویل زمین‌های مین‌روبی شده به طرف عراقی، عملیات اجرایی به سرعت آغاز خواهد شد. همچنین، قرارداد همکاری با یک شرکت اسپانیایی برای ادامه ساخت و ساز این خط ریلی در بخش عراق منعقد شده است.
وزیر راه و شهرسازی ایران فرزانه صادق، در سفر خود به عراق، به اهمیت این پروژه اشاره کرده و خواستار همکاری طرف عراقی در تحویل زمین‌های مین‌روبی شده شد.
وی همچنین از تکمیل پل تکنیکال متحرک اروند قبل از اربعین سال آینده خبر داد و بر تسریع در روند اجرایی پروژه تأکید کرد.مدیرعامل راه‌آهن در تشریح وضعیت پروژه شلمچه-بصره گفت: «مین‌روبی‌ها به طور کامل انجام شده و ساخت پل در حال پیشرفت است.» همچنین او اشاره کرد که پیمانکار اسپانیایی درخواست افزایش عرض مین‌روبی از ۶۰ متر به ۲۰۰ متر را داشته که با موافقت راه‌آهن عراق انجام خواهد شد.
این پروژه با سرمایه‌گذاری ۱۷۰ میلیون دلاری برآورد شده است و تعهدات مالی طرف ایرانی و عراقی به صورت مشترک در حال پیگیری است. این پروژه می‌تواند به عنوان یک هاب ترانزیتی بین‌المللی در غرب آسیا عمل کند و ایران را به بازارهای کشورهای حاشیه دریای مدیترانه و شمال آفریقا متصل کند.
کارشناسان بر این باورند که اتصال راه‌آهن شلمچه-بصره می‌تواند به افزایش حجم تجارت بین ایران و عراق از ۱۰ میلیارد دلار به ۳۰ میلیارد دلار در سال منجر شود. همچنین، کاهش ترافیک جاده‌ای و صرفه‌جویی در سوخت از مزایای دیگر این خط ریلی به شمار می‌آید.
این پروژه به‌ویژه در شرایط کنونی که عراق به دنبال تقویت روابط تجاری با همسایگان خود است، می‌تواند به افزایش حجم تبادل کالا و خدمات میان دو کشور کمک کند. نخست‌وزیر عراق در سفر اخیر خود به تهران بر اهمیت این پروژه تأکید کرده و از پیگیری‌های لازم برای اجرایی شدن آن خبر داده است.
حسن کریم‌نیا، کارشناس حمل‌ونقل و ترانزیت عنوان کرد اتصال کریدورهای بین‌المللی از طریق ایران به دریای مدیترانه، می‌تواند کریدورهای بین‌المللی دیگر را نیز از دو مسیر شمال شرق (گذرگاه اینچه‌برون و سرخس) و جنوب شرق (چابهار و سایر بنادر جنوبی ایران) به دریای مدیترانه متصل نماید.
در مجموع، راه‌آهن شلمچه-بصره به عنوان یک پروژه استراتژیک، می‌تواند نه تنها به افزایش تعاملات اقتصادی و اجتماعی میان ایران و عراق کمک کند، بلکه به نوبه خود در تقویت روابط ژئوپلیتیک ایران در سطح بین‌المللی نقش مهمی ایفا نماید. با توجه به عزم جدی مسئولان دو کشور، به نظر می‌رسد که این پروژه به زودی به مرحله بهره‌برداری برسد و تحولی در زمینه حمل و نقل در منطقه ایجاد کند.
گفتنی است که طبق وعده جبارعلی ذاکری، مدیرعامل راه‌آهن، در اربعین امسال دو خط ریلی و یک سکوی پایانه ریلی شلمچه برای سفر زائران به بهره‌برداری خواهد رسید.
اتصال خط‌آهن شلمچه-بصره به منظور برقراری ارتباط ریلی میان ایران و عراق به سال‌های پیش از انقلاب اسلامی برمی‌گردد. در آن زمان، طرح‌هایی برای ساخت پل روگذر بر روی اروند وجود داشت. تکمیل این خط‌آهن و اتصال آن به شبکه ملی راه‌آهن ایران، به لحاظ مسافری، باری و همچنین ژئوپلیتیکی برای ایفای نقش هاب ترانزیتی در اوراسیا اهمیت دارد.
علاوه بر این، کاهش بار ترافیکی جاده‌ها (هر قطار معادل ۶۰ تا اتوبوس است)، صرفه جویی در سوخت و کاهش تصادفات جاده‌ای، جابه‌جایی سالانه بیش از ۲۰ میلیون تن کالا، اتصال کریدورهای بین‌المللی از طریق ایران به دریای مدیترانه و در نهایت دسترسی ایران به بازار کشورهای سواحل مدیترانه و شمال آفریقا، از جمله مزایای راهبردی راه‌اندازی راه‌آهن شلمچه-بصره خواهد بود.
