به گزارش اقتصاد آنلاین، بازار سرمایه در ماه‌های اخیر شاهد استقبال بی‌سابقه سرمایه‌گذاران از صندوق‌های سرمایه‌گذاری درآمد ثابت قابل معامله بوده است. به طوری که بعد از آش بس، این صندوق‌ها بیش از ۲۲ همت سرمایه جدید را در دلِ خود جای دادند.
این صندوق‌ها که به دلیل بازدهی پایدار، نقدشوندگی بالا و معافیت مالیاتی تا سقف مشخص به یکی از ابزارهای محبوب برای سرمایه‌گذاری کم‌ریسک تبدیل شده‌اند، اکنون با چالش نزدیک شدن به سقف ظرفیت قانونی مواجه هستند.
بررسی‌های اخیر نشان می‌دهد که بسیاری از بزرگ‌ترین صندوق‌های درآمد ثابت، از جمله صندوق‌های مطرحی مانند «لبخند»، «افران» و «آوند»، یا به‌طور کامل ظرفیت خود را پر کرده‌اند یا در آستانه این محدودیت قرار دارند. این وضعیت، در حالی که نشان‌دهنده اعتماد بالای سرمایه‌گذاران به این ابزارهاست، می‌تواند ریسک‌های عملیاتی و نقدشوندگی را افزایش دهد و تعادل بازار را به خطر بیندازد.
بر اساس نمودار زیر، صندوق «لبخند» با تکمیل ۱۰۰ درصدی ظرفیت خود، دیگر امکان صدور واحدهای جدید را ندارد و عملا از چرخه جذب سرمایه جدید خارج شده است. صندوق «افران» با ۹۹.۸ درصد و «آوند» با ۹۸.۲۶ درصد تکمیل ظرفیت، در یک قدمی رسیدن به سقف قانونی قرار دارند.
سایر صندوق‌های مطرح مانند «سپر» با ۹۴.۸۹ درصد، «فیروزا» با ۹۲.۲۴ درصد، «کارا» با ۸۷.۵۷ درصد و «یاقوت» با ۸۷.۰۹ درصد نیز در وضعیت مشابهی هستند و به‌زودی ممکن است با محدودیت‌های مشابهی مواجه شوند. در این میان، صندوق «کیان» با ۷۲.۵۶ درصد تکمیل ظرفیت، از وضعیت متعادل‌تری برخوردار است و فعلا از تهدیدات مرتبط با نقدشوندگی و نوسانات قیمتی در امان مانده است.
تکمیل ظرفیت صندوق‌های درآمد ثابت می‌تواند پیامدهای قابل‌توجهی برای بازار سرمایه داشته باشد. بازارگردانان این صندوق‌ها، که وظیفه حفظ تعادل بین عرضه و تقاضا را بر عهده دارند، با محدودیت در صدور واحدهای جدید یا ابطال مؤثر واحدها مواجه می‌شوند.
این موضوع می‌تواند به عدم تعادل در تابلو معاملات منجر شود و زمینه را برای شکل‌گیری حباب قیمتی یا نوسانات غیرمنتظره فراهم کند. چنین شرایطی، برخلاف ماهیت کم‌ریسک این صندوق‌ها که به‌عنوان جایگزینی برای سپرده‌های بانکی طراحی شده‌اند، می‌تواند ریسک سرمایه‌گذاری را به‌ویژه برای سرمایه‌گذاران محتاط افزایش دهد. به گفته کارشناسان، این وضعیت ممکن است اعتماد سرمایه‌گذاران به این ابزارها را تحت تاثیر قرار دهد و در بلندمدت به کاهش جذابیت آن‌ها منجر شود.
محدودیت در صدور واحدهای جدید، قدرت بازارگردانان را در مدیریت عرضه و تقاضا کاهش می‌دهد و ممکن است به اختلاف قابل‌توجه بین ارزش خالص دارایی‌ها (NAV) و قیمت معاملاتی واحدها منجر شود. این اختلاف، که به‌عنوان حباب قیمتی شناخته می‌شود، می‌تواند ریسک‌های جدیدی را به سرمایه‌گذاران تحمیل کند.
در این میان، صندوق «کیان» به دلیل فاصله قابل‌توجه از سقف ظرفیت، همچنان از ثبات بیشتری برخوردار است. البته سایر صندوق‌ها نیز می‌توانند از سازمان بورس، مجوزهای لازم را برای افزایش سقف بگیرند.
در نتیجه توصیه می‌شود پیش از هرگونه تصمیم‌گیری، گزارش‌های عملکرد صندوق‌ها، نرخ سود پرداختی، ترکیب دارایی‌ها و میزان تکمیل ظرفیت آن‌ها را به‌دقت بررسی کنند. همچنین، توجه به سابقه عملکرد و استراتژی‌های مدیریت ریسک صندوق‌ها می‌تواند در انتخاب گزینه مناسب نقش کلیدی داشته باشد.
