گزارش‌های رسمی اداره‌کل راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای خوزستان حاکی از افزایش چشمگیر تردد زائران از مرزهای جنوبی ایران است. طی پنج روز ابتدایی مردادماه، بیش از ۸۵ هزار و ۲۰۷ تردد از مرزهای چذابه و شلمچه ثبت شده که نشان‌دهنده آغاز زودهنگام موج حرکت زائران اربعین است.
محمد جولانژاد، مدیرکل راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای خوزستان در جمع خبرنگاران اعلام کرد: در بازه زمانی چهارم تا هشتم مردادماه، ۲۹ هزار و ۶۰۵ نفر از طریق این دو مرز وارد کشور و ۵۵ هزار و ۶۰۲ نفر نیز از آن خارج شده‌اند.
مرز شلمچه با ثبت بیش از ۶۴ هزار تردد، سهم بالاتری از این آمار را به خود اختصاص داده است. این در حالی است که مرز چذابه نیز با ثبت بیش از ۲۰ هزار تردد، فعال‌تر از سال‌های گذشته ظاهر شده است.
جهش ۱۳ درصدی در حمل کالاهای جاده‌ای
در کنار موج مسافرت‌های زائران، بندر امام خمینی(ره) به‌عنوان یکی از مهم‌ترین مبادی ورود کالاهای اساسی به کشور، همچنان در بالاترین ظرفیت عملیاتی خود فعالیت می‌کند. طبق اعلام مدیرکل راهداری استان، در چهار ماه نخست سال جاری بالغ بر ۱۸ میلیون و ۹۰۰ هزار تن کالا از خوزستان به نقاط مختلف کشور حمل شده است؛ آماری که نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۱۳ درصد افزایش داشته و رکوردی جدید در حمل‌ونقل جاده‌ای کشور محسوب می‌شود.
برای جابه‌جایی این حجم از کالا، ۹۸۶ هزار بارنامه حمل صادر شده که خود گواهی بر افزایش ۱۱ درصدی تردد ناوگان حمل‌ونقل نسبت به سال گذشته است. نکته قابل توجه، سهم قابل توجه کالاهای اساسی از این بار است: بیش از ۵.۹ میلیون تن شامل گندم، جو، ذرت، روغن خام، کنجاله، شکر و برنج که به اقصی نقاط کشور ارسال شده‌اند.
این حجم چشمگیر جابه‌جایی کالا بدون هماهنگی لجستیکی ممکن نبود. جولانژاد با اشاره به ۲۵۰ هزار سفر کامیون برای انتقال کالا از بندر امام خمینی(ره) گفت: به‌طور میانگین، روزانه بیش از ۲۵۰۰ کامیون وارد این بندر شده‌اند تا بارگیری کالاهای اساسی را انجام دهند.
وی همچنین از جابجایی ۲.۸ میلیون تن محصول کشاورزی در استان طی همین مدت خبر داد. این محموله‌ها توسط ۱۶۶ هزار سفر کامیون منتقل شده‌اند؛ آماری که نشان می‌دهد زیرساخت‌های حمل‌ونقل خوزستان هم‌زمان پاسخگوی تقاضای مسافری و باری بوده‌اند.
رصد شبانه‌روزی ترافیک
افزایش تردد زائران اربعین، چالشی در حوزه مدیریت ترافیک و ایمنی جاده‌ها ایجاد کرده است؛ اما اداره‌کل راهداری خوزستان با استقرار ۲۸ دوربین ثبت تخلف و پلاک‌خوان در مسیرهای منتهی به پایانه‌های مرزی، سعی دارد ترافیک را به‌صورت هوشمندانه مدیریت کند.
محسن حق‌نیا، معاون فنی و راه‌های روستایی این اداره کل اعلام کرد: در مسیر چذابه هشت دوربین ثبت تخلف و چهار پلاک‌خوان فعال هستند و مسیر شلمچه نیز با ۱۲ دوربین تخلف‌سنج و چهار دوربین پلاک‌خوان پوشش داده می‌شود.
این تجهیزات اطلاعات ترافیکی را به مرکز کنترل ارسال کرده و امکان پایش لحظه‌ای وضعیت جاده‌ها را فراهم می‌آورند. نتیجه این سیاست، افزایش ایمنی تردد و تسهیل مدیریت بحران در صورت بروز حوادث جاده‌ای خواهد بود.
استقرار ۳۰ گشت در جاده‌ها
در تکمیل اقدامات فنی، ۳۰ گشت راهداری در بازه زمانی ۱۰ تا ۲۵ مردادماه در مسیرهای منتهی به مرزهای شلمچه و چذابه مستقر شده‌اند. این ناوگان، به‌صورت شبانه‌روزی وظیفه پایش وضعیت جاده‌ها، امدادرسانی سریع و افزایش ضریب ایمنی را بر عهده دارند.
مرتضی بهداروندی، معاون راهداری استان خوزستان اظهار کرد: ۱۰ گشت در محورهای ورودی استان، ۱۰ گشت در مسیرهای چذابه و ۱۰ گشت در مسیرهای شلمچه به‌کار گرفته شده‌اند. هدف، جلوگیری از توقف غیرضروری کاروان‌ها و کاهش احتمال حوادث است.
وی همچنین از زائران خواست قبل از حرکت، از طریق سامانه ۱۴۱ از آخرین وضعیت جاده‌ها مطلع شده و توصیه‌های ایمنی را جدی بگیرند.
نگاه اقتصادی به وضعیت خوزستان در روزهای اخیر، تصویر واحدی را نمایان می‌سازد: این استان به‌طور هم‌زمان درگیر دو جریان سنگین جابه‌جایی است. از یک سو، تردد هزاران زائر به مقصد عتبات عالیات که خود محرک فعالیت‌های خدماتی، حمل‌ونقل، اقامت، تغذیه و سوخت است؛ و از سوی دیگر، تداوم فعالیت لجستیکی بندر امام خمینی(ره) که شاهرگ تأمین کالاهای اساسی کشور محسوب می‌شود.
این هم‌زمانی، فشار مضاعفی را بر زیرساخت‌های حمل‌ونقل وارد کرده، اما آمارها نشان می‌دهد با مدیریت چندلایه، این فشار به فرصت تبدیل شده است. افزایش بهره‌وری ناوگان حمل‌ونقل، ارتقای سطح خدمات راهداری و استفاده از فناوری در پایش جاده‌ها، از عواملی بوده‌اند که اجازه داده‌اند خوزستان بدون توقف، نقش استراتژیک خود را در زنجیره اقتصادی کشور ایفا کند.
آمادگی لجستیکی خوزستان در آستانه اربعین
با نزدیک شدن به روزهای اوج تردد زائران اربعین، استان خوزستان به‌ویژه از منظر حمل‌ونقل و پشتیبانی لجستیکی در آزمونی جدی قرار دارد. آماری که از تردد زائران و حمل کالا منتشر شده، از ظرفیتی گسترده، سازمان‌یافته و مقاوم در برابر فشار تقاضا حکایت دارد.
نقش راهبردی بندر امام خمینی(ره) به‌عنوان مرکز ثقل واردات کالاهای اساسی و هم‌زمانی آن با موج میلیونی زائران، اهمیت مدیریت یکپارچه در حوزه حمل‌ونقل را دوچندان کرده است. این تجربه می‌تواند الگویی برای سایر استان‌ها در مواقع پرتقاضا باشد و نقش کلیدی خوزستان را در پیوند میان خدمات‌رسانی مذهبی و امنیت غذایی کشور به‌خوبی به نمایش بگذارد.
