محمدمتین اوجانی کارگردان نمایش «مادر کیو» که این شب‌ها در عمارت نوفل لوشاتو روی صحنه رفته است در گفتگو با خبرنگار مهر درباره موضوع این نمایش توضیح داد: تم این نمایش فانتزی و کمدی است و موضوع آن راجع به اتفاقاتی است که در معبدی چینی رخ می‌دهد. این معبد استاد و رئیسی دارد که قوانینی را وضع کرده و شاگردانی را تربیت کرده است و حالا اتفاقاتی می‌افتد که استاد ناگزیر می‌شود تا خود قوانین خود را زیر پا بگذارد و تغییر رویه بدهد. در این مسیر موقعیت‌های طنز و کمدی مختلفی پیش می‌آید.
شهرنشینی و بمباران اطلاعات ما را از طبیعت دور کرده است
وی در رابطه با پرداختن به فرهنگ و جغرافیای شرق عنوان کرد: به دلایل مختلفی به فرهنگ ژاپن و چین علاقه‌مندم. به طور مثال ما در اسلام مسأله‌ای به نام «ساده زیستی» داریم و در ژاپن هم چیزی شبیه به آن وجود دارد؛ فلسفه «وابی سابی» که نمی‌گذارد تا زندگی لطیفی که طبیعت آن را به ما هدیه داده است از میان برود. علت طول عمر بالای آنان نیز می‌تواند همین باشد. زندگی سالمی که در آن سادگی و غذای سالم وجود دارد؛ مثل روستاهای خودمان که همه در آن سلامت هستند. متأسفانه امروز زندگی شهرنشینی و بمباران اطلاعات ما را از طبیعت به دور کرده است؛ حقیقتی که مرا بیشتر به این انتخاب سوق داد.
اوجانی افزود: به جز این به دلیل آستانه پایین نقدپذیری در کشور ما و اینکه ممکن است برخی ناراحت شوند ما را بر آن داشت که در فرهنگ دیگری داستانمان را روایت کنیم تا بتوانیم حرف‌ها و انتقادات خود را در زیرلایه و به صورت طنز بیان کنیم. به هر حال شرق آسیا از نظر ریشه‌ای نیز با ما اشتراکاتی دارد.
اهمیت احترام به مخاطب و جایگاه دکور و لباس در تئاتر
کارگردان نمایش «مادر کیو» با اشاره به ویژگی‌های اجرایی این نمایش بیان کرد: عقیده دارم که باید به مخاطب امروزی احترام بگذاریم. این را از این بابت می‌گویم که امروز برخی شیوه‌های تئاتری مد شده که در آن به جای احترام به تماشاگری که در این شرایط اقتصادی به دیدن تئاتر می‌آید، با نگاه تجاری و با حداقل امکانات دور میزی چند نفری قصه‌ای را روایت می‌کنند؛ شیوه‌ای که باب سلیقه من نیست. با تهیه‌کننده این نمایش مسعود والا که دوست قدیمی من نیز است صحبت کردم و او هم پذیرفت که شیوه اجرایی این نمایش کلاسیک و سنتی باشد، شیوه‌ای که در آن، نور، دکور، گریم و لباس به خوبی پرداخته شده است.
اوجانی که پیش از این کارگردانی نمایش «توو» را نیز بر عهده داشته است در رابطه با طراحی لباس و صحنه در این نمایش گفت: بیشترین چالش ما در بحث حجاب ۲ شخصیت زن بود که طی صحبتی که با مسئولان مربوطه انجام دادیم و با توجه به کمدی بودن اجرا پذیرفته شد که به طور کامل از کلاه گیس استفاده کنیم. تهیه کننده و سالن با ما همراه بودند و از دکور سبک استفاده کردیم تا بتوانیم آن را در زمانی کوتاه سر هم کنیم. طی صحبتی که با پریا الماسی طراح لباس این نمایش داشتم تصمیم گرفتیم تا به سراغ رئالیته و واقعیت برویم. لباس ندیمه‌ها و شاگردان هریک متفاوت و متناسب با واقعیت است و تمام آنها را دوختیم و طرح روی آنها را نیز چاپ کردیم. در طی اجراها مهمانی داشتیم که خود سه ماه در معبد شائولین زندگی کرده بود و به ما گفت که به رغم کمدی بودن کار، نمایش واقعاً نزدیک به واقعیت و تجربه خود او از زندگی در آن معبد بوده است.
هنر این است که در ساده‌ترین حالت عمیق‌ترین مفاهیم را منتقل کنیم
اوجانی در پایان با مقایسه نمایش «مادر کیو» و برخی کمدی‌های امروز تئاتر تصریح کرد: برایم اهمیت داشت تا به هیچ عنوان از الفاظ رکیک و سطحی که این روزها در برخی تئاترهای آزاد به کار می‌رود و برخی فیلم‌های سینمایی از آنها پر شده، استفاده نکنم و طنز خودم را پیاده کنم. آنقدر موقعیت‌های جذاب در همین زندگی تلخ و تکراری‌مان داریم که با نزدیک شدن یا فاصله گرفتن از آنها می‌توانیم مخاطب را به خنده واداریم. در لایه اول کار طنز و مفرح بودن حفظ می‌شود اما در زیرمتن نمایش مضامین مختلفی را به کار بردیم و خوشحالم که منتقدین و همچنین عام مردم متوجه این مضامین شدند و به آنها اشاره کردند.
وی ادامه داد: گاهی تولیدکنندگان آثار هنری کاری را ارائه می‌دهند که تنها خودشان معنا و مضمون آن را می‌فهمند، اما به نظر من هنر این است که در ساده‌ترین حالت، عمیق‌ترین مفاهیم را منتقل کنیم. اصل این کار هم بر پایه «قصه‌گویی» است و در حاشیه آن قصه می‌توان مضامین و پیام‌هایی را منتقل کرد. سعی کردم به برخی مضامین سیاسی که بر زندگی مردم اثر می‌گذارد، اشاره کنم؛ مضامینی مثل اختلاف نظرهایی که در آغاز جنگ پیش آمد و یا قوانینی که آنها در گذشته وضع کرده و دست و پای ما را بسته است و حاضر به بازنگری در آنها نیستیم. همه اینها در یک پوشش کمدی بیان شده تا تماشاگر در عین خنده به تفکر واداشته شود. از مسعود والا و حمایت‌های او برای تولید این اثر که ریسک‌پذیری بسیاری نیاز داشت ممنونم.
نمایش «مادر کیو» از ۲۰ مهر تا ۲۰ آبان هرشب ساعت ۲۱ در عمارت نوفل لوشاتو روی صحنه می‌رود.
در این نمایش محسن زرآبادی‌پور، فاطیما درستکار، روناک برخوردار، بهروز قدرتی، آرش سروری، سعید یاری، محمد کرمی، رضا جمشیدی و مهدیار احمدی به ایفای نقش پرداخته‌اند.
در خلاصه داستان این نمایش آمده است: در افسانه‌های ژاپنی یا چینی آمده است که نبردی همیشگی بین فرقه‌های مختلف وجود داشت، این نبرد نه بر سر زن بود و نه بر سر پول …
عکس‌ها از مهدی آروم است.
