بازار؛ گروه کشاورزی: دانه های روغنی بخشی از محصولات کشاورزی است و شامل تعدادی زیر بخش مانند زیتون، نارگیل، سویا، بادام زمینی و کلزا می شود و کشورهای بسیاری در حوزه کشت و تولید این دانه های روغنی شناخته شده هستند.
پیش بینی مصرف ۵۷.۶ میلیون تن دانه روغنی تا سال ۲۰۲۸
این در حالی است که پیش بینی می شود مصرف جهانی دانه های روغنی تا سال ۲۰۲۸ به حدود ۵۷.۶ میلیون تن برسد، که نسبت به حدود ۵۶.۹ میلیون تن در سال ۲۰۲۳ افزایش یافته است. این نشان دهنده رشد متوسط سالانه ۰.۲درصد است. یعنی از سال ۲۰۱۹، تقاضای جهانی به طور مداوم هر ساله ۰.۲درصد افزایش یافته است.
نکته قابل تامل اینکه در سال ۲۰۲۳، چین با مصرف تخمینی ۱۵.۴ میلیون تن، در صدر مصرف دانه های روغنی جهان قرار گرفت. پس از چین، هند، اندونزی و برزیل به ترتیب رتبه های دوم، سوم و چهارم را به خود اختصاص دادند. نکته قابل توجه این است که مصرف پاکستان سالانه ۵.۵ درصد افزایش یافته است، در حالی که موزامبیک از سال ۲۰۱۹ کاهش قابل توجه ۲۷.۱ درصد سالانه را تجربه کرده است.
از سوی دیگر داده های آماری بیانگر این است که در بخش تولید، انتظار می رود تولید جهانی دانه های روغنی تا سال ۲۰۲۸ به حدود ۲۹۳.۴ میلیون تن برسد، که نسبت به حدود ۲۶۵.۳ میلیون تن در سال ۲۰۲۳ افزایش یافته است. این نشان دهنده نرخ رشد متوسط سالانه ۱.۶ درصد است.
همچنین داده های تاریخی نشان می دهد که عرضه جهانی از سال ۱۹۶۶ سالانه ۱.۹ درصد افزایش یافته است. این در شرایط است که در سال ۲۰۲۳، اندونزی با تولید حدود ۶۴.۵ میلیون تن در صدر رتبه بندی تولید جهانی دانه های روغنی قرار گرفت. برزیل، مالزی و ایالات متحده به ترتیب مقام های دوم، سوم و چهارم را به خود اختصاص دادند. همچنین اروگوئه شاهد افزایش قابل توجه ۱۵.۷ درصدی نسبت به سال قبل بود، در حالی که تولید فیجی از سال ۱۹۶۶ سالانه ۵۴.۱ درصد کاهش یافت.
از سوی دیگر گزارشات جهانی نشان می دهد: در حوزه واردات دانه های روغنی نیز کشورهای «هلند، بلغارستان، آلمان، اسپانیا، ایتالیا و فرانسه» بیشترین واردات را همواره رقم می زنند.
سویا پر تولید ترین دانه روغنی جهان است و طبق آمارها، برزیل همچنان بزرگترین تولیدکننده سویا در جهان است و پیش بینی می شود تولید آن در سال ۲۰۲۵ به بیش از ۱۶۰ میلیون تن برسد
گزارشات جهانی همچنین حاکی از این است که سویا پر تولید ترین دانه روغنی جهان است و طبق آمارها، برزیل همچنان بزرگترین تولیدکننده سویا در جهان است و پیش بینی می شود تولید آن در سال های ۲۰۲۴-۲۰۲۵ به بیش از ۱۶۰ میلیون تن برسد. پس از آن نیز کشورهای ایالات متحده با ۱۲۰ میلیون تن، آرژانتین با ۵۰ میلیون تن، چین با ۲۰ میلیون تن و هند با ۱۳ میلیون تن در رتبه های بعدی تولید این دانه روغنی قرار دارد.
برزیل، ایالات متحده و آرژانتین؛ بزرگترین صادرکنندگان سویا
از سوی دیگر در حالی که صادرات سویا برای تأمین تقاضای جهانی، به ویژه برای کشورهایی با نرخ مصرف بالا مانند چین و اتحادیه اروپا، بسیار مهم است کشور برزیل بزرگترین صادر کننده این محصول نیز است. در واقع برزیل سالانه بیش از ۵۳.۲ میلیون تن سویا صادر می‌کند و این کشور را به بزرگترین صادرکننده جهان تبدیل می‌کند. آسیای جنوب شرقی، اتحادیه اروپا و چین بازارهای اصلی آن هستند. پیش بینی می‌شود که برزیل با سرمایه گذاری های پایدار در زیر ساخت های بندری و لجستیک، در سال های ۲۰۲۴-۲۰۲۵ همچنان بر این بازار مسلط باشد.
آمارها نشان می دهد: دومین صادر کننده بزرگ سویا، ایالات متحده است که سالانه حدود ۲۸ میلیون تن سویا صادر می کند. اگرچه حجم صادرات ممکن است تحت تأثیر سیاست های تجاری و تنش های ژئوپلیتیکی قرار گیرد، چین همچنان بزرگترین خریدار آن است.
علاوه بر این آرژانتین، بخش قابل توجهی از تولید سویای آرژانتین، به ویژه به صورت فرآوری شده مانند روغن و کنجاله سویا، صادر می شود. این کشور به لطف بخش فرآوری کشاورزی پیشرفته خود، یکی از تأمین کنندگان اصلی بازارهای خوراک دام جهان است و در رتبه سوم جای دارد.
همچنین پاراگوئه با وجود اینکه در مقایسه با ایالات متحده و برزیل بازیگر کوچکی است، سالانه حدود ۳.۴ میلیون تن سویا صادر می کند و چهارمین صادر کننده است در حالی که کانادا در رتبه پنجم صادرات است و سالانه حدود ۲.۶ میلیون تن سویا صادر می کند و صادرات آن به طور پیوسته در حال افزایش بوده است. این کشور که در زمینه سویای با کیفیت بالا و غیر GMO تخصص دارد، عمدتاً بازارهای آسیا و اروپا را تأمین می‌کند.
