خبرگزاری مهر، گروه استانها – فاطمه سعادتیان نیک: واقعه غدیر خم یکی از مهمترین و تاثیرگذارترین رویدادهای تاریخ اسلام است که همواره مورد توجه مسلمانان به ویژه شیعیان بوده است. این رویداد نهتنها تعیینکننده مسیر رهبری امت اسلامی پس از پیامبر صلیاللهعلیهوآله بود، بلکه پیامهایی عمیق درباره ولایت، مسئولیت اجتماعی، و پیوستگی امت اسلامی در خود دارد.
غدیر؛ اعلام ولایت و استمرار رسالت
حجتالاسلام محمدرضا شریفی، استاد حوزه و دانشگاه در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به جایگاه بینظیر غدیر در تاریخ اسلام اظهار کرد: غدیر خم نه فقط یک رویداد تاریخی بلکه یک نقطه عطف در تعیین مسیر آینده امت اسلامی است. پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوآله در این واقعه، پس از پایان مناسک حج، به دستور الهی و در جمع هزاران نفر از مسلمانان، حضرت علی علیهالسلام را به عنوان ولی و جانشین خود معرفی کرد. این اعلام، استمرار رسالت پیامبر را تضمین میکرد و نشان داد که دین اسلام نه تنها به رهبری معنوی بلکه به رهبری اجتماعی و سیاسی نیازمند است.
استاد حوزه و دانشگاه افزود: غدیر یک اتفاق صرفاً تاریخی نیست، بلکه دارای بعد اعتقادی و معرفتی بسیار عمیقی است. پیامبر در خطبه غدیر تاکید کردند که ولایت علی علیهالسلام ادامه راه نبوت است و هر کس او را دوست بدارد و پیروی کند، در مسیر حق و حقیقت حرکت میکند. به همین دلیل، عید غدیر در فرهنگ شیعیان به عنوان عید ولایت و بزرگترین عید اسلامی شناخته میشود.
غدیر؛ پیام وحدت و همبستگی امت اسلامی
همچنین زهرا موسوی، کارشناس دینی و پژوهشگر معارف اسلامی در گفتگو با خبرنگار مهر درباره ابعاد اجتماعی و پیام وحدتبخش غدیر اظهار کرد: غدیر علاوه بر جنبه اعتقادی، پیامآور وحدت و همبستگی مسلمانان است. پیامبر اکرم (ص) در لحظه معرفی حضرت علی (ع) فرمودند: «من کنت مولاه فهذا علی مولاه.» این بیان، تاکید بر پیوند ایمانی و ولایت الهی دارد که میتواند همه مسلمانان را حول محور امامت و محبت اهل بیت متحد کند.
کارشناس دینی و پژوهشگر معارف اسلامی ادامه داد: در واقع، غدیر دعوت به مسئولیتپذیری اجتماعی و اخلاقی است. پیامبر در آن روز همگان را به پیروی از امام عادل و پرهیز از تفرقه فراخواندند. امروز نیز، بازخوانی پیام غدیر میتواند جامعه اسلامی را در برابر چالشهای تفرقه و افراطگرایی بیمه کند و فرهنگ مسئولیتپذیری، خدمت به مردم و عدالت را تقویت نماید.
وی تاکید کرد: غدیر تنها متعلق به یک گروه یا مذهب خاص نیست، بلکه حقیقتی قرآنی و اسلامی است که همه مسلمانان میتوانند با تکیه بر آموزههای آن، راه دوستی، همبستگی و پیشرفت را دنبال کنند.
غدیر؛ جلوهای از تکمیل دین و اتمام نعمت
در ادامه حجتالاسلام علی اکبری، استاد معارف اسلامی دانشگاه در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه غدیر خم نقطه تکمیل دین اسلام است، اظهار کرد: آیه مشهور «الیوم اکملت لکم دینکم و اتممت علیکم نعمتی…» که پس از واقعه غدیر نازل شد، نشان میدهد که این واقعه، نقطه اوج و تکامل دین اسلام است. اعلام ولایت حضرت علی (ع) به عنوان جانشین پیامبر، به معنای استمرار هدایت الهی و جلوگیری از انحراف امت بود.
استاد معارف اسلامی دانشگاه افزود: غدیر در حقیقت، پیامآور عدالت، شایستهسالاری و مسئولیتپذیری در جامعه اسلامی است. پیامبر (ص) با معرفی علی (ع) به عنوان امام، نشان دادند که ملاک جانشینی و رهبری در اسلام، شایستگی، علم، تقوا و اخلاص است؛ نه نسب و قدرت. این آموزه، هنوز هم برای همه جوامع اسلامی درسآموز است.
وی خاطرنشان کرد: «عید غدیر، عید امید و آیندهنگری است. مسلمانان میتوانند با الگو گرفتن از غدیر، جامعهای مبتنی بر عدالت، معنویت و خدمت به مردم بسازند و از تکرار انحرافات تاریخی جلوگیری کنند.
غدیر؛ میراثی برای نسل امروز
حجتالاسلام امیرحسین رستگار، پژوهشگر تاریخ اسلام و استاد حوزه علمیه، در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: غدیر فقط متعلق به گذشته نیست، بلکه پیام آن برای امروز و فردای مسلمانان زنده است. ضرورت آشنایی نسل جدید با حقیقت غدیر و فلسفه ولایت، بیش از هر زمان دیگری احساس میشود. اگر غدیر و پیامهای آن به درستی تبیین شود، بسیاری از آسیبهای اجتماعی و اخلاقی جامعه برطرف خواهد شد.
پژوهشگر تاریخ اسلام افزود: برگزاری جشنها، نشستهای معرفتی و تولید آثار فرهنگی و هنری درباره غدیر میتواند این واقعه را در ذهن و جان نسل امروز ماندگار کند. باید غدیر را همچون یک منشور الهی و انسانی به نسلهای آینده معرفی کنیم تا مفهوم ولایت و عدالت در جامعه نهادینه شود.
غدیر خم، نقطه عطفی در تاریخ اسلام و سرچشمه معرفت، ولایت، عدالت و همبستگی امت اسلامی است. کارشناسان دینی بر این باورند که بازخوانی پیام غدیر و تبیین جایگاه ولایت، میتواند راهگشای بسیاری از چالشهای امروز جامعه اسلامی باشد. پاسداشت غدیر، پاسداشت راه پیامبر و اهل بیت علیهمالسلام و ضامن پیوستگی، وحدت و تعالی امت اسلامی است.