به گزارش خبرنگار مهر، به همت انجمن علمی فلسفه حوزه علمیه دفتر تهران، یازدهمین نشست علمی با عنوان «ویژگی های منطق صدرایی» از سلسله نشست‌های حکمی با ارائه حجت الاسلام سلیمانی امیری عضو هیئت علمی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) با حضور اساتید و طلاب حوزه علمیه امام خمینی (ره) تهران در محل حوزه برگزار شد.
حجت‌الاسلام سلیمانی در ابتدا از تلاش‌های انجمن علمی فلسفه در توسعه مباحث فلسفی در شهر تهران و کشور به عنوان شهر هزار حکیم قدردانی کرد.
جوهره عام منطق، وجه مشترک تمام مکاتب منطقی است
مؤلف کتاب «معیار اندیشه» در ادامه گفت: منطق یک جوهره عامی دارد که در تمامی مکاتب مشترک است اما هر مکتبی ممکن است ویژگی‌های خاصی داشته باشد در نتیجه منطق مشاء بخاطر ویژگی‌های خاصش با منطق اشراق تفاوت دارد. در این میان منطق صدرا نیز با حفظ قواعد عام منطق، قواعد خاص خودش را دارد.
برهان ناپذیری واجب، یکی از وجوه اختلاف مکاتب منطقی است
وی برای مثال به مسأله برهان ناپذیری واجب پرداخت که برخی علمای منطق مشاء مطرح کرده اند. دلیل مشایین این است که واجب را نمی‌توان با برهان لم اثبات کرد.
حجت الاسلام سلیمانی ادامه داد: برهان در منطق به دو دسته لم و ان تقسیم می‌شود که برهان لم، برهانی است که در آن از علم به علت به معلول علم حاصل می‌شود و برهان ان برهانی است که در آن از علم به معلول، علم به علت پیدا می‌شود. در این میان آن برهان یقینی آور که در حکمت نظری مورد قبول است برهان لم است چرا که این برهان یقین به معنای اخص و یقین مد نظر باب برهان را ایجاد می‌کند. اما از طرفی واجب تعالی علت ندارد تا مورد اثبات با استفاده از برهان لم قرار بگیرد بنابراین واجب تعالی برهان ناپذیر نیست پس مراد از برهان در برهان ناپذیری واجب، برهان لم است.
مؤلف کتاب «صدرالمتألهین منطق دان بزرگ ناشناخته» در حل این مشکل از منظر ملاصدرا گفت: در این میان ملاصدرا در برهان صدیقین به برهان شبیه لم تمسک می‌کند و آنرا یقینی می‌داند چرا که این برهان در واقع استدلال از ملازمه یک شیء به ملتزم دیگر است بدین صورت که حد وسط در این برهان در واقع یک وجود خاصی است که با وجود واجب ملازمه دارد، که از طریق علم به یک ملازم به ملازم دیگری علم می‌یابیم.
در پایان این نشست حجت الاسلام امیری سلیمانی به سوالات طلاب پاسخ دادند.
