سوالی که هفته‌هاست ذهن میلیون‌ها ایرانی را به خود مشغول کرده، این است: آیا کالابرگ به مرحله سوم می‌رسد یا این پایان راه است؟ خبر‌های ضد و نقیض پیرامون این موضوع همچنان ادامه دارد، اما سخنان اخیر وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی امید‌هایی برای آغاز مرحله سوم ایجاد کرده است.
احمد میدری در پاسخ به پرسشی درباره ادامه طرح کالابرگ الکترونیک در مرحله سوم گفت: از منابع تخصیص یافته به دو مرحله قبلی، حدود ۱۲ هزار میلیارد تومان باقی مانده است. پیشنهاد شده این مبلغ به سه دهک اول اختصاص یابد، چرا که بودجه فقط برای این گروه کافی است.
وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی افزود: رئیس جمهور دستور داده‌اند منابع بیشتری بررسی و تأمین شود تا کالابرگ به تعداد بیشتری و به صورت مستمر پرداخت شود. سازمان برنامه و بودجه باید منابع جدید را تعیین کند. میدری در پاسخ به این که آیا کالابرگ تا پایان این ماه پرداخت می‌شود یا خیر، با احتیاط گفت: قطعی نیست، اما تلاش می‌کنیم انجام شود.
اعتبار ۱۲ هزار میلیارد تومانی برای چه کسانی است؟
این اظهارات چند نکته مهم را روشن می‌کند. نخست اینکه اشاره به ۱۲ هزار میلیارد تومان باقی‌مانده، یادآور مصوبه بهمن ماه سال گذشته هیئت وزیران است؛ مصوبه‌ای که با موافقت مقام معظم رهبری، برداشت معادل ریالی یک میلیارد دلار از صندوق توسعه ملی برای حمایت معیشتی خانواده‌ها تصویب شد. طبق این مصوبه، وزارت رفاه موظف شد حداقل در دو مرحله از این منابع برای حمایت هفت دهک پایین درآمدی یعنی حدود ۶۰ میلیون نفر، از طریق کالابرگ الکترونیکی استفاده کند. در این طرح، به سه دهک اول هر نفر ۵۰۰ هزار تومان و به چهار دهک دیگر هر نفر ۳۵۰ هزار تومان کالابرگ تعلق گرفت.
مرحله اول کالابرگ در پایان سال گذشته اجرا شد و مرحله دوم نیز پایان فروردین ماه سال جاری با همان سقف اعتباری کلید خورد. اعتبار هر دو مرحله تا پایان خرداد ماه معتبر است.
اما نزدیک شدن به پایان اردیبهشت، گمانه‌زنی‌ها درباره آغاز مرحله سوم را افزایش داد. این حدس‌ها واکنش وزیر رفاه را به دنبال داشت که با احتیاط از کمبود منابع سخن گفت و پیشنهاد برداشت مجدد از صندوق توسعه ملی را مطرح کرد. این پیشنهاد در حالی مطرح شد که قانون بودجه امسال دولت را موظف کرده بود با حذف یارانه نقدی دهک‌های ۸، ۹ و ۱۰، منابع مالی لازم برای کالابرگ را تأمین کند. با این حال، میدری اعلام کرد حذف سریع یارانه دهک‌های پردرآمد فعلا عملی نیست.
اکنون، با توجه به صحبت‌های جدید وزیر رفاه درباره ۱۲ هزار میلیارد تومان اعتبار باقی‌مانده، این مبلغ تنها برای پرداخت کالابرگ به سه دهک کم‌درآمد کفایت می‌کند. بر اساس محاسبات، با در نظر گرفتن کالابرگ ۵۰۰ هزار تومانی، حدود ۲۴ میلیون نفر از جمعیت کشور می‌توانند در این مرحله حمایت شوند.
اما نکته قابل تأمل، اختلاف تعداد مشمولان دهک‌های اول تا سوم است که طبق اعلام سازمان هدفمندی یارانه‌ها در نوروز امسال ۲۷ میلیون و ۸۷۲ هزار نفر بوده‌اند. این یعنی نزدیک به ۴ میلیون نفر از دریافت کالابرگ محروم می‌مانند، چرا که بودجه فعلی فقط پاسخگوی حمایت ۲۴ میلیون نفر است.
پرسش مهم این است که دولت چگونه این شکاف را مدیریت خواهد کرد؟ آیا ممکن است طی دو ماه اخیر، خانوار‌های دهک‌های یک تا سه به دهک‌های بالاتر منتقل شده باشند؟ هرچند این احتمال بسیار کم است. همچنین آیا دولت برای جبران این کسری از بانک مرکزی استقراض خواهد کرد یا مبلغ کالابرگ مرحله سوم کاهش می‌یابد و به ۳۵۰ هزار تومان می‌رسد؟ پاسخ این سوالات در آینده نزدیک مشخص خواهد شد.
از سوی دیگر، وزیر رفاه از دستور رئیس جمهور برای افزایش تعداد مشمولان کالابرگ با در نظر گرفتن منابع مالی خبر داده که احتمال برداشت دوباره از صندوق توسعه ملی را تقویت می‌کند. چراکه حذف یارانه ۱۷ میلیون نفر از دهک‌های پردرآمد در آینده نزدیک، تقریبا دور از دسترس است.
با توجه به حساسیت موضوع و انتظار گسترده جامعه، تصمیم‌گیری سریع، دقیق و اطلاع‌رسانی شفاف از سوی دولت و وزارت رفاه بیش از هر زمان دیگری ضرورت دارد. اعلام هر روزه اخبار ضد و نقیض درباره مراحل کالابرگ، تنها باعث سردرگمی میلیون‌ها ایرانی می‌شود، در حالی که شفاف‌سازی درباره منابع و برنامه‌های دولت، نیاز اصلی امروز است.
