بازگشایی دوباره بازار سرمایه پس از تعطیلی چند روزه به دلیل تنش‌های سیاسی و نظامی اخیر، نقطه عطفی در فضای اقتصادی کشور محسوب می‌شود. با وجود امیدواری اولیه فعالان بازار به بازگشت آرامش و شروعی مثبت، بورس در دو روز ابتدایی پس از بازگشایی، روندی منفی و نزولی را تجربه کرد. بسیاری از سهامداران، به‌ویژه سرمایه‌گذاران خرد، با نگرانی به صف‌های فروش طولانی و کاهش قابل توجه ارزش نمادها نگاه می‌کنند. این افت محسوس، در حالی رقم خورد که برخی کارشناسان معتقد بودند با فروکش کردن هیجانات و تثبیت فضای سیاسی، بورس می‌تواند دوباره جان بگیرد و وارد یک مسیر صعودی شود.
واکنش‌ها به این روند منفی بسیار متفاوت بوده است. عده‌ای معتقدند که بازار به دلیل نبود نقدینگی کافی و ترس سرمایه‌گذاران از ریسک‌های سیاسی، وارد فاز اصلاحی شده و نیازمند حمایت جدی دولت و سیاست‌گذاران است. برخی دیگر، این وضعیت را فرصتی برای خرید و تجدید پرتفوی می‌دانند. در همین حال، پیشنهادهایی مبنی بر اختصاص خطوط اعتباری حمایتی، افزایش نقش صندوق‌های تثبیت بازار و کاهش مالیات فروش سهام مطرح شده تا جلوی تشدید فشار فروش گرفته شود. حالا نگاه‌ها به تصمیمات دولت و رفتار بازیگران بزرگ دوخته شده تا مشخص شود بورس در روزهای آینده چه مسیری را پیش خواهد گرفت.
اقدام درست سازمان بورس درباره تعطیلی بازار
به گفته کارشناسان بورسی، پس از اعلام آتش‌بس، قیمت طلا و ارز به سطوح قبل از آغاز تنش‌ها بازگشت و بازار بورس نیز پس از کاهش هیجانات، به روند طبیعی و سابق خود نزدیک خواهد شد.فشار فروش در چنین شرایطی قابل انتظار است، اما با مدیریت صحیح می‌توان از تشدید آن جلوگیری کرد. دولت باید با ورود به موقع، خط اعتباری ۲۰ تا ۵۰ هزار میلیارد تومانی برای پشتیبانی از بازار سرمایه اختصاص دهد تا مانع خروج گسترده نقدینگی شود. تصمیم سازمان بورس برای توقف موقت معاملات در هفته گذشته، اقدامی درست و منطقی بود؛ در غیر این صورت، احتمال داشت بخش بزرگی از دارایی سهامداران دچار زیان سنگین شود.
انتقاد از عملکرد بانک مرکزی در حمایت از بورس
محمدرضا پورابراهیمی دبیر کمیسیون اقتصادی دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام با انتقاد شدید از عملکرد بانک مرکزی، اظهار داشت: در شرایطی که کشور به سرمایه‌گذاری در تولید نیاز دارد، بانک مرکزی به‌جای حمایت از بخش مولد، میلیاردها تومان به بانک‌های زیان‌ده و بحران‌زده تزریق کرده است.
وی تاکید کرد: در حال حاضر حدود ۳۰ هزار میلیارد تومان صف فروش در بورس وجود دارد. این عدد نسبت به ارزش کل بازار سهام و مبالغی که بانک مرکزی به سیستم بانکی تزریق کرده، بسیار ناچیز است و به‌راحتی می‌توانست از بازار سرمایه حمایت شود.
پورابراهیمی با اشاره به تخلفات برخی بانک‌ها، گفت: تنها یک بانک بدون هیچ‌گونه نظارت از سوی بانک مرکزی، ۳۶۰ هزار میلیارد تومان اضافه برداشت داشته است. در حالی که چنین اقدامی در کشورهای اروپایی جرم محسوب می‌شود و امکان‌پذیر نیست، در ایران به راحتی انجام می‌شود و هیچ مانعی وجود ندارد.
او افزود: این در حالی است که بورس می‌تواند به اقتصاد و حتی به نظام بانکی کمک کند، اما بانک مرکزی حاضر نیست برای تقویت بازار سرمایه اقدامی جدی انجام دهد. این رویکرد باعث تضعیف بخش مولد اقتصاد و تشدید بحران اعتماد در میان سرمایه‌گذاران شده است.
عملکرد صندوق های طلا در زمان بحران
امیر صلح‌جو، مدیر صندوق طلای آتش فیروزه و کارشناس بازار، معتقد است عملکرد این صندوق‌ها از زمان راه‌اندازی در سال ۱۳۹۶ تاکنون، بسیار قابل‌اتکا و حرفه‌ای بوده است. صندوق‌های سرمایه‌گذاری طلا در سال‌های اخیر به‌ویژه در بحبوحه بحران‌ها و نوسانات شدید اقتصادی، توانسته‌اند جایگاه خود را به‌عنوان یکی از امن‌ترین پناهگاه‌های سرمایه‌گذاری تثبیت کنند.
به گفته او، صندوق‌های طلا در شرایط مختلف از رکود و رونق گرفته تا دوره‌های بحرانی، همواره توانسته‌اند بازده مناسبی برای سرمایه‌گذاران خود فراهم کنند و امروز به یکی از ابزارهای اصلی سرمایه‌گذاری در بازار طلا تبدیل شده‌اند.
صلح‌جو با اشاره به تجربه عمیق این صندوق‌ها از تلاطم‌های بازار، تأکید می‌کند: «صندوق‌های طلا در طول این سال‌ها به بلوغ رسیده‌اند و اکنون می‌توانند به‌عنوان یکی از گزینه‌های اصلی و اولویت‌دار برای سرمایه‌گذاران معرفی شوند.» او ادامه می‌دهد که روند بازدهی این صندوق‌ها نشان داده حتی در دوره‌های پرتلاطم و پرریسک نیز می‌توانند عملکردی باثبات و قابل‌اعتماد داشته باشند. با وجود انتقادهایی که اخیراً و همزمان با ناپایداری‌های سیاسی و اقتصادی به عملکرد این صندوق‌ها وارد شده، صلح‌جو معتقد است این نقدها نباید موجب تردید در اساس و کارکرد صندوق‌های طلا شود.
پیش بینی بورس فردا ۹ تیر
از نگاه کارشناس بازار سرمایه، پیش‌بینی وضعیت بورس فردا نشان می‌دهد که هرچند در دو روز اخیر حدود ۶ تا ۸ هزار میلیارد تومان نقدینگی به بازار تزریق شده، اما هنوز سایه بی‌اعتمادی و تردید بر سر معاملات سنگینی می‌کند. در صورت انتشار اخبار مثبت، به‌ویژه درباره حمایت‌های تازه دولت یا بهبود شرایط سیاسی، می‌توان امیدوار بود بخشی از سرمایه‌گذاران دوباره به سمت خرید حرکت کنند و شتاب ریزش شاخص متوقف شود.
با این حال، روند بازار همچنان شکننده است و کوچک‌ترین خبر منفی می‌تواند مجدداً موج فروش را تشدید کند. برخی تحلیلگران پیش‌بینی می‌کنند در صورت تثبیت آرامش نسبی، نمادهای کوچکتر و ارزنده که طی این اصلاح اخیر افت قابل‌توجهی داشته‌اند، فردا با استقبال بیشتری مواجه شوند.
با توجه به وضعیت موجود، فردا را می‌توان روزی با احتمال تحرکات متعادل‌تر در معاملات دانست، اما هنوز ریسک ادامه فشار فروش به‌طور کامل از بین نرفته است. فعالان بازار بهتر است با احتیاط عمل کنند و از تصمیمات هیجانی پرهیز نمایند، چرا که مسیر کلی بورس به شدت به تحولات سیاسی، اقتصادی و تصمیمات حمایتی دولت وابسته خواهد بود.
