محمدرضا پورابراهیمی، دبیر کمیسیون اقتصادی دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام، با حضور در رسانه ملی به انتقاد شدید از عملکرد نهادهای اقتصادی کشور، به‌ویژه سازمان بورس و بانک مرکزی، در قبال وضعیت فعلی بازار سرمایه پرداخت.
او با اشاره به نوسانات اخیر بازار سهام، گفت: این اولین‌بار نیست که بازار سرمایه دچار نوسان می‌شود؛ حتی در بحران‌هایی چون حادثه ۱۱ سپتامبر نیز بازارهای جهانی آسیب دیدند، اما با مدیریت درست کنترل شدند. متأسفانه در کشور ما علیرغم امکان مدیریت، این نوسانات رها شده‌اند.
پورابراهیمی با اشاره به ساختار خاص بازار سرمایه ایران افزود: در حالی‌که در بازارهای جهانی سهم شناور بالاست، در ایران تنها حدود ۱۵ درصد از کل بازار سهام شناور است؛ این یعنی بازار ایران با این حجم قابل مدیریت است، اما در عمل، تدبیری دیده نمی‌شود.
وی تأکید کرد: ۲۰ شرکت بزرگ در بورس تهران، که ۷۵ درصد ارزش کل بازار سرمایه را شامل می‌شود، حدود ۶۰ درصد از ارزش بازار را در اختیار دارند. یعنی اگر اراده‌ای بود، امکان مدیریت بازار به‌سادگی وجود داشت.
پورابراهیمی با گلایه از عملکرد تیم اقتصادی دولت و سازمان بورس گفت: انتظار می‌رفت پیش از بازگشایی بازار، اقدامات لازم انجام می‌شد تا از شوک احساسی در ساعات ابتدایی جلوگیری شود.
وی گفت: هرچند همکاران عنوان می‌کنند که در یکی دو روز آینده اقدامات لازم انجام خواهد شد و زحمات قابل‌تقدیری نیز تاکنون کشیده شده، اما باید توجه داشت که در چنین شرایطی، روز اول و به‌ویژه ساعت‌های ابتدایی معاملات از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بود و نباید اجازه داده می‌شد بازار در همان ابتدا دچار رفتارهای هیجانی و احساسی شود.
پورابراهیمی با بیان اینکه ارزش ۳۰ هزار میلیارد تومانی صف فروش در بازار سهام در مقایسه با ارزش کل بازار سرمایه و همچنین ارقامی که بانک مرکزی برای حمایت از نظام بانکی تخصیص داده، رقم قابل‌توجهی محسوب نمی‌شود گفت: تنها اضافه‌برداشت یک بانک از بانک مرکزی بالغ بر ۳۶۰ هزار میلیارد تومان بوده است. این در حالی است که بانک مرکزی تاکنون حاضر به حمایت مؤثر از بازار سرمایه، که خود نقش مهمی در تقویت نظام بانکی دارد، نشده است. پرسش اینجاست که چگونه بانک مرکزی به یک بانک خاص، برخلاف ضوابط قانونی، چنین رقم سنگینی را اختصاص داده و پیش‌بینی می‌شود این عدد تا پایان سال از ۵۰۰ هزار میلیارد تومان نیز فراتر برود، اما در قبال بازار سرمایه هیچ اقدام حمایتی مشابهی صورت نمی‌گیرد؟
او افزود: بانک مرکزی در حالی به یک بانک خاص، خارج از ضوابط قانونی، ۳۶۰ هزار میلیارد تومان اضافه برداشت داده که می‌تواند با رقمی بسیار پایین‌تر بازار سرمایه را تثبیت کند. حتی اختصاص به موقع خط اعتباری ۳۰ تا ۵۰ هزار میلیارد تومانی به صندوق تثبیت بازار می‌توانست بخش زیادی از تقاضای فروش را کنترل کند.
پور ابراهیمی در ادامه گفت: چگونه است بانک مرکزی در این وضعیت حاضر به کمک به بازار سرمایه نیست؟ بازار سرمایه‌ای که خود تقویت کننده نظام بانکی بانک مرکزی است!
دبیر کمیسیون اقتصادی مجمع تشخیص، از رویکرد بخشی‌نگر بانک مرکزی انتقاد کرد و گفت: بانک مرکزی نمی‌تواند بگوید فقط ارز و طلا وظیفه من است. بازار سرمایه نیز بخشی از اقتصاد کشور است و نماد اعتماد مردم به نظام اقتصادی محسوب می‌شود.
او خطاب به سازمان بورس، تصریح کرد: لااقل باید ۲۰ شرکت بزرگ بازار ملزم می‌شدند تا اقدام به جمع‌آوری سهام خود کنند. این ساده‌ترین و بدیهی‌ترین اقدام برای آرام‌سازی بازار بود، که انجام نشد. متأسفانه این وضعیت موجب نگرانی گسترده در بین مردم شده، در حالی که «می‌شد و باید» مدیریت می‌شد.
پورابراهیمی در پایان گفت: وضعیت بازار سرمایه ایران به‌گونه‌ای نیست که مانند بازارهای بین‌المللی امکان مدیریت آن وجود نداشته باشد و اینگونه مردم را نگران کرد. نباید فراموش کرد که تابلوی بازار سرمایه، نماد و ویترین اقتصاد جمهوری اسلامی ایران است و حفظ ثبات و اعتماد در این بازار، از اهمیت راهبردی برخوردار است.
