بیتوجهی به سرویس دورهای آسانسور میتواند منجر به حوادث ناگوار، افزایش هزینههای تعمیر، و کاهش عمر مفید تجهیزات شود. بنابراین، دانستن اینکه سرویسکار آسانسور دقیقاً باید چه کارهایی انجام دهد، برای مدیران ساختمان، مالکان و ساکنان اهمیت زیادی دارد.
در این جا 8 مورد حیاتی که باید در هر بار سرویس آسانسور مورد بررسی قرار گیرد را معرفی خواهیم کرد. اگر از سرویسکار بخواهید که این موارد را بصورت ماهانه انجام دهد، با خیالی آسوده میتوان از آسانسور استفاده کرد.
1. بازرسی دقیق سیستم ترمز
سیستم ترمز یکی از مهمترین اجزای ایمنی آسانسور است. در مواقع قطع برق یا توقف اضطراری، این سیستم وظیفه دارد کابین را متوقف کرده و از سقوط آن جلوگیری کند. سرویسکار باید لنتهای ترمز را بررسی کرده و از عدم فرسودگی یا ترک خوردگی آنها مطمئن شود. عملکرد ترمز باید بهصورت دستی و اتوماتیک تست شود تا از واکنش سریع و ایمن آن اطمینان حاصل گردد. حتی تنظیم نبودن اندک در فاصله لنتها میتواند باعث کاهش کارایی یا ایجاد صدای آزاردهنده در هنگام توقف کابین شود.
2. تنظیم و روانکاری ریلهای راهنمای کابین و وزنه تعادل
ریلهای راهنمای کابین و وزنه تعادل، مسیر حرکت آسانسور را مشخص میکنند. اگر این ریلها بهدرستی روانکاری نشده باشند یا دچار خوردگی و آلودگی باشند، موجب ایجاد اصطکاک زیاد، لرزش کابین و صدای ناهنجار میشوند. سرویسکار موظف است ریلها را از گرد و غبار و جرم تمیز کند و با روغنهای مخصوص صنعتی روانکاری نماید. این کار نهتنها باعث کاهش استهلاک میشود، بلکه به افزایش طول عمر موتور و گیربکس نیز کمک میکند.
3. کنترل کامل تابلو فرمان و اجزای الکترونیکی
تابلو فرمان، مغز متفکر آسانسور است که وظیفه مدیریت سیگنالها، کنترل حرکت، باز و بسته شدن دربها و هماهنگی اجزای مختلف را بر عهده دارد. در بازرسی این بخش، سرویسکار باید تمامی اتصالات الکتریکی را بررسی و محکم کند، سلامت رلهها، تایمرها، فیوزها و بردهای الکترونیکی را کنترل کند و در صورت نیاز، برنامههای نرمافزاری را بهروزرسانی نماید. هرگونه تاخیر در پاسخگویی تابلو، میتواند نشان از وجود مشکل باشد که باید بهموقع شناسایی شود.
4. تست سیستم ایمنی گاورنر و پاراشوت
یکی از سیستمهای ایمنی حیاتی در آسانسور، گاورنر (Governer) و پاراشوت (Parachute) است. گاورنر وظیفه دارد در صورت افزایش بیش از حد سرعت کابین، وارد عمل شده و پاراشوت را فعال کند. پاراشوت با درگیر شدن با ریلها، باعث توقف کامل کابین میشود. تست این سیستمها معمولاً با ابزارهای خاص و در حضور کارشناس فنی صورت میگیرد. هرگونه مشکل در این بخش ممکن است منجر به سقوط آزاد کابین شود، بنابراین دقت در عملکرد آن بسیار مهم است.
5. بازرسی و تست دربها (درب طبقه و درب کابین)
دربهای آسانسور، بیشترین تماس را با کاربران دارند و هرگونه نقص در عملکرد آنها میتواند منجر به خطرات جدی یا ناراحتی کاربران شود. سرویسکار باید مکانیزم باز و بسته شدن دربها، صحت عملکرد موتور درب، سنسور تشخیص مانع، قفلهای مکانیکی و الکترونیکی، و سرعت عمل باز و بسته شدن را بررسی کند. همچنین باید لولاها، لاستیکهای ضربهگیر، و وضعیت ریل درب را نیز کنترل نماید تا از عملکرد بینقص و ایمن آنها اطمینان حاصل شود.
6. بررسی موتور و گیربکس (Drive Machine)
موتور و گیربکس آسانسور مرکز اصلی تولید نیرو برای حرکت کابین هستند. در این بخش، سرویسکار باید صداهای غیرعادی، دمای موتور، لرزشها، نشتی روغن، میزان روغن موجود در گیربکس و سلامت سیمپیچها را بررسی کند. همچنین عملکرد ترمز متصل به موتور و وضعیت اتصالات مکانیکی و الکتریکی باید با دقت بررسی شود. استفاده از روغن با کیفیت و تعویض بهموقع آن نقش مهمی در عمر مفید موتور دارد.
7. کنترل سیمبکسلها (Wire Ropes) از نظر ساییدگی و خوردگی
سیمبکسلها یا طنابهای فولادی، وظیفه تعادل و نگهداری کابین را دارند و تحت فشار و کشش دائمی هستند. در هر بازدید دورهای، باید تعداد رشتههای سیم پاره شده شمرده شود، از نظر خوردگی، پوسیدگی، خمش یا شکستگی بررسی گردد و در صورت لزوم، تعویض شود. تعویض بهموقع سیمبکسلها از وقوع حوادث جبرانناپذیر جلوگیری میکند. همچنین باید به نحوه قرقرهپیچی، یکنواختی کشش و وضعیت قرقرهها توجه شود.
8. تست سیستم نجات اضطراری (Emergency Rescue System)
قطع برق یا توقف ناگهانی آسانسور میتواند برای مسافران بسیار ترسناک باشد. سیستم نجات اضطراری باید بتواند در چنین شرایطی، بهصورت خودکار یا دستی، کابین را به نزدیکترین طبقه برساند و درب را باز کند. این سیستم معمولاً شامل باتری بکاپ، کنترلر مخصوص، مدار فرمان و موتوری مستقل است. بررسی ولتاژ و شارژ باتریها، صحت عملکرد مدار کنترل و تست عملیاتی سیستم در حضور سرویسکار، از جمله موارد الزامی در این بخش است.
اهمیت اجرای دقیق این 8 مرحله توسط سرویسکار
اگر این 8 بخش بهصورت منظم و تخصصی بررسی شوند، آسانسور شما نهتنها از نظر ایمنی در سطح مطلوبی قرار خواهد گرفت، بلکه از توقفهای ناگهانی، هزینههای تعمیر سنگین و شکایات کاربران نیز جلوگیری میشود. بیشتر خرابیهای آسانسور بهدلیل سهلانگاری در سرویسهای دورهای اتفاق میافتند. بنابراین، شما به عنوان مدیر ساختمان، وظیفه دارید اجرای دقیق این موارد را از سرویسکار بخواهید و حتی گزارشهای دورهای را بررسی و ثبت نمایید.
ویژگیهای شرکت نگهداری آسانسور (سرویسکار ماهر!)
برای آنکه اطمینان حاصل کنید تیم فنی مراجعه کننده به محل، تمامی این موارد را رعایت میکند، بهتر است فرد یا شرکتی را انتخاب کنید که:
- دارای مجوز رسمی و گواهینامه تخصصی در زمینه سرویس آسانسور باشند.
- تجربه کاری با انواع آسانسورها و برندهای مختلف را داشته باشنند.
- از قطعات یدکی استاندارد و دارای تأییدیه استفاده کنند.
- گزارش مکتوب و شفاف از هر بازدید ارائه دهند.
- در زمان بروز مشکل، در دسترس و پاسخگو باشند.
- توانایی تست تخصصی تجهیزات ایمنی را داشته باشند.
نتیجه گیری
نگهداری اصولی از آسانسور یک سرمایهگذاری بلندمدت برای ایمنی و آرامش ساکنان ساختمان است. اجرای 8 مورد کلیدی که در این مقاله توضیح داده شد، باید جزء جداییناپذیر برنامه سرویس و نگهداری شما باشد. از سرویسکار آسانسور خود بخواهید که هیچکدام از این مراحل را نادیده نگیرد، چرا که امنیت جان انسانها، وابسته به عملکرد صحیح همین جزئیات است.
اگر قصد دارید قرارداد سرویس را منعقد کنید، حتماً بهترین شرکت نگهداری آسانسور را انتخاب نمایید که به جزئیات فنی، ایمنی و خدمات پس از فروش توجه کامل داشته باشد. آسانسور مطمئن، آسودگی خیال را برای همه ساکنان به همراه خواهد آورد.
سؤالات متداول
هزینه سرویس ماهانه آسانسور چقدر است؟
با مراجعه به سایت ها و مراجع رسمی مربوط به صنایع آسانسور و پله برقی، میتوانید نسبت به هزینه های سرویس آسانسور به صورت ماهانه، مطلع شوید.
سرویسکار آسانسور چه وظایف تخصصیای دارد؟
سرویسکار آسانسور موظف است بهصورت دورهای وضعیت مکانیکی، الکتریکی و ایمنی آسانسور را بررسی کرده و عملکرد صحیح قطعاتی مانند موتور، تابلو فرمان، سیمبکسلها، دربها و سنسورها را تضمین کند. همچنین، باید تنظیمات لازم را انجام داده و از بروز خرابیهای پرهزینه پیشگیری کند.
سرویسکار باید چه مدارک یا مجوزهایی داشته باشد؟
سرویسکار حرفهای آسانسور باید دارای گواهینامه مهارت فنی از سازمان فنیوحرفهای یا مجوز فعالیت از نهادهایی مانند صنایع سندیکای آسانسور باشد. داشتن دانش تخصصی برق، مکانیک و تسلط بر استاندارد EN 81 نیز ضروری است.
تفاوت سرویسکار ماهر با تعمیرکار آسانسور در چیست؟
سرویسکار آسانسور تمرکز اصلیاش بر نگهداری پیشگیرانه و بهینهسازی عملکرد آسانسور است، در حالی که تعمیرکار معمولاً برای رفع خرابیها و مشکلات فوری وارد عمل میشود. انتخاب یک سرویسکار باتجربه میتواند باعث کاهش نیاز به تعمیرات اضطراری شود. اما در کل، سرویس کار آسانسور میتواند تعمیرکار ماهری نیز باشد.
سرویسکار آسانسور هر چند وقت یکبار باید بازدید انجام دهد؟
بسته به نوع کاربری آسانسور (مسکونی، تجاری یا بیمارستانی) بازدید سرویسکار باید هر 1 تا 3 ماه انجام شود. به طور کلی در ساختمانهای پرتردد یا آسانسورهای با ظرفیت بالا، سرویس ماهیانه آسانسور توصیه میشود تا خطر خرابی ناگهانی کاهش یابد.
بهنظرم یکی از بهترین و کاملترین راهنماهایی بود که درباره سرویس آسانسور خوندم. چیزی که معمولاً مدیران ساختمان نمیدونن اینه که بیشتر خرابیها بهدلیل همین سهلانگاری در نگهداری دورهای اتفاق میافته. ایکاش یه چکلیست ماهانه از همین ۸ مورد هم برای دانلود میذاشتید تا بشه به شرکتهای آسانسور ارائه داد.
از نگاه دقیق و پیشنهاد هوشمندانهتون بسیار سپاسگزاریم. کاملاً درست میفرمایید؛ در بسیاری از موارد، ساکنان فقط هنگام خرابی سراغ سرویسکار میرن، در حالی که نگهداری پیشگیرانه، کلید اصلی افزایش ایمنی و کاهش هزینههای تعمیراته. پیشنهاد شما درباره چکلیست ماهانه بسیار ارزشمنده و حتماً در نسخههای بعدی محتوا یا بهصورت فایل PDF در اختیار مخاطبان قرار خواهیم داد. ممنون از مشارکت فعال شما.