امید محمدی؛ بازار: در حالی که صنعت تایر کشور درگیر چالش های متعدد از جمله واردات بی رویه، مشکلات ارزی و محدودیت های سامانه جامع تجارت است، اما همچنان حمایت از واردات لاستیک خودرو در کشور انجام می شود. از سوی دیگر فرآیند عرضه تایر در کشور توسط سامانه جامع تجارت رصد و انجام می شود که به تازگی سبب ایجاد نارضایتی برای تولید کننده، سبکه توزیع و مصرف کننده شده است؛ از همین رو به نظر می رسد که سیاستگذار صنعتی در کشور باید تغییراتی در دخالت برنامه فروش محصولات صنایع خودروسازی ایجاد کند.
در شرایطی که ناهماهنگی ها و مقررات ناقص، هم تولیدکننده، هم اصناف و هم مصرف کننده را دچار سردرگمی کرده و بازار را به سمت بی‌ثباتی سوق داده است. برای بررسی وضعیت فعلی صنعت و بازار لاستیک خودرو با جمال میرزایی عضو انجمن صنفی صنعت تایر به گفت و گو پرداختیم؛
* وضعیت رقابت در بازار تایر چگونه است؟ آیا همچنان برندهای چینی بی کیفیت در بازار جولان می دهند؟
متاسفانه شرایط همچنان نگران کننده است. حدود ۹۰ برند تایر چینی در بازار وجود دارد. و تنها سال گذشته بیش از ۲۵۰ هزار تن تایر وارد کشور شده است، در حالی که تخمین ما برای نیاز وارداتی واقعی حدود ۱۰۰ هزار تن است. ضمن اینکه در سال ۱۴۰۲ نیز حدود ۱۰۰ هزار تن تایر بیش از نیاز کشور وارد شده اند.
در سال گذشته با نامدیریتی تنظیم بازار، میزان ۲ میلیون حلقه تایر باری و توبوسی رادیال تمام سیمی وارد کشور شده ( دو برابر نیاز واردات ) و بیش از ۹ میلیون حلقه تایر سواری سبک (تنها سه میلیون حلقه نیاز به واردات بوده است) وارد شده است. این درحالیست که کشور با مشکل تامین ارز برای کالاهای ضروری‌تر روبرو بوده است. این مازاد واردات به بازار ضربه زده و به شکل غیر رسمی در بخش های زیرپله ای و غیرشفاف توزیع می شود.
* بحث آزادسازی قیمت ها به کجا رسیده؟ آیا پیگیری خاصی در این زمینه شده است؟
متاسفانه هنوز به نتیجه مشخصی نرسیده ایم. هم تولیدکننده و هم مصرف کننده از وضعیت فعلی ناراضی هستند. موضوع آزادسازی قیمت ها با اما و اگرهایی مواجه شده و فعلا به شکل کامل اجرا نشده است. این تعلل، باعث افزایش سردرگمی در بازار شده است.
مسئله ای که ایجاد شده، این است که تایرهای عرضه‌شده خارج از سامانه قیمتی بالاتر از تایرهای داخل سامانه دارند.
* در خصوص سامانه جامع تجارت، تولیدکنندگان و مصرف کنندگان چه مشکلاتی دارند؟
سامانه جامع تجارت در حال حاضر با محدودیت‌های زیادی همراه است. برای مثال، اگر کسی بخواهد تایر بخرد، باید کد ملی، شماره تماس و بعضا مستندات خودروی خود را ارائه کند. همچنین، در این سامانه امکان خرید بیش از شش حلقه تایر برای تایرهای تجاری ایرانی وجود ندارد. این شرایط باعث شده بسیاری از خریداران به سراغ بازار خارج از سامانه بروند. مسئله ای که ایجاد شده، این است که تایرهای عرضه‌شده خارج از سامانه قیمتی بالاتر از تایرهای داخل سامانه دارند.
این روند به طور طبیعی یک بازار سیاه را شکل داده که به ضرر همه است. از طرفی، مردم نسبت به وارد کردن اطلاعات شخصی شان، مانند کد ملی و شماره تلفن، در سامانه نگرانی دارند و تمایلی به استفاده از آن ندارند. این موضوع عملا سامانه را از هدف اصل ی‌اش دور کرده است.
* وضعیت تولید داخلی اکنون چگونه است؟ آیا نگرانی هایی برای آینده وجود دارد؟
بله، تولیدکنندگان نگران هستند؛ علاوه بر مشکلات فعلی در بخش تامین ارز مورد نیاز و قطعی برق، با شروع فصل سرما، چالش هایی مانند تامین سوخت هم به آن ها اضافه خواهد شد. در حال حاضر تولید ادامه دارد اما فشار زیاد است و برنامه ریزی برای ماه های آینده سخت تر خواهد شد.
* آخرین وضعیت تخصیص ارز و تامین مواد اولیه برای صنعت تایر چیست؟
روز گذشته با پیگیری های فراوان توانستیم مقدار محدودی ارز برای مجموعه دریافت کنیم؛ در واقع، این ارز از نوبت هایی بود که از ابتدای سال باقی مانده بود. تامین مواد اولیه در چند ماه اخیر بسیار دشوار بوده، چرا که تخفیف های معمول و منابع خرید به موقع در اختیارمان قرار نگرفتند.
امیدواریم از این پس این فرآیند منظم تر باشد تا بتوانیم مواد اولیه را به موقع تهیه کنیم و تولید را ادامه دهیم.
