بازار؛ گروه کشاورزی: در بحبوحه افزایش گرسنگی، اختلالات اقلیمی و شوک های بازار، گزارش مشترک جدید بانک جهانی، فائو و برنامه جهانی غذا، نقشه راهی برای نوسازی سیستم های ذخیره سازی غلات در کشورهای در حال توسعه ارائه می دهد. این گزارش تأکید می کند که زیرساخت های ارتقا یافته سیلو برای کاهش ضایعات پس از برداشت، تثبیت بازارها و ایجاد تاب آوری بلندمدت سیستم غذایی، ضروری است.
ترکیبی پیچیده از تنش های ژئوپلیتیکی، اختلالات اقلیمی و بی ثباتی بازار، افزایش مداوم ناامنی غذایی جهانی را به دنبال دارد. گزارش مشترک جدید بانک جهانی، سازمان غذا و کشاورزی (FAO) و برنامه جهانی غذا (WFP) – با عنوان «تقویت ذخایر استراتژیک غلات برای افزایش امنیت غذایی» از دولت‌ها و مؤسسات توسعه‌ای می‌خواهد تا رویکرد خود را در مورد ذخایر استراتژیک غلات (SGR) به عنوان یک جزء حیاتی از آمادگی در برابر بحران غذایی، مورد بازنگری و نوسازی قرار دهند.
به گزارش فائو، سال های اخیر شاهد افزایش شدید ناامنی غذایی بوده ایم به نحوی که در سال ۲۰۲۴، ۳۴۳ میلیون نفر در ۷۴ کشور به شدت از ناامنی غذایی رنج می بردند که دو برابر رقم قبل از همه گیری است
به گزارش فائو، سال های اخیر شاهد افزایش شدید ناامنی غذایی بوده است به نحوی که در سال ۲۰۲۴، حدود ۳۴۳ میلیون نفر در ۷۴ کشور به شدت از ناامنی غذایی رنج می بردند که دو برابر رقم قبل از همه گیری کرونا است. درگیری ها، تغییرات شدید اقلیمی و شوک های اقتصادی در حال همگرایی هستند تا خطرات گرسنگی را تشدید کنند، در حالی که محدودیت های صادراتی و اختلالات زنجیره تأمین، بازارها را بیشتر بی ثبات می کند.
از این رو کارشناسان فائو می گویند ذخایر استراتژیک غلات، در صورت مدیریت مؤثر، یک ضربه گیر حیاتی ارائه می دهد. مدیریت موثر این ذخایر می تواند به جلوگیری از کمبودهای حاد در طول بحران ها، تثبیت دسترسی به مواد غذایی در مناطق آسیب پذیر و پشتیبانی از واکنش های اضطراری کمک کند. اما همانطور که گزارش هشدار می دهد، ذخایر استراتژیک غلات، درمان همه دردها نیست بلکه باید با دقت در چارچوب های بزرگ‌تر امنیت غذایی شامل تجارت آزاد، مشارکت بخش خصوصی و شبکه‌های ایمنی هدفمند، ادغام شود. این گزارش تأکید می کند: «ذخایر استراتژیک غلات باید کوچک، ساده و هوشمند باشد و نه برای جایگزینی بازارها، بلکه برای تقویت تاب آوری در طول شوک‌ها طراحی شود.»
از دست رفتن ۳۰درصد از غلات برداشت شده به دلیل زیرساخت های فرسوده
از سوی دیگر این گزارش، ناکارآمدی های عمده در سیستم های ذخیره سازی غلات دولتی و خصوصی، به ویژه در آفریقا، آسیا و بخش هایی از اروپای شرقی را برجسته می کند؛ جایی که زیرساخت های فرسوده و شیوه های مدیریتی ضعیف در برخی مناطق منجر به از دست رفتن سالانه تا ۳۰ درصد از غلات برداشت شده می شود. این گزارش سه نقطه ضعف اصلی را که ظرفیت ذخیره سازی غلات را در کشورهای در حال توسعه تضعیف می کند، شناسایی کرده است؛ از جمله «سرمایه گذاری ناکافی و سیلوهای فرسوده» به طوری که امروزه، بخش زیادی از زیرساخت ها در حال تخریب است و حداقل نگهداری یا ارتقاء فنی را دارد.
از سوی دیگر زیرساخت های سیلو، اغلب برای اهداف سیاسی یا تثبیت قیمت مواد غذایی استفاده می شود، به جای اینکه در یک زنجیره تأمین شفاف و کارآمد یا استراتژی ملی ذخیره مواد غذایی ادغام شود.
تاکید فائو بر استفاده از فناوری های دیجیتال در سیستم های ذخیره سازی غلات
به این ترتیب است که برای پرداختن به این شکاف ها، بانک جهانی، فائو و برنامه جهانی غذا یک استراتژی چند ستونی را ترسیم می کنند که بر نوسازی، اصلاحات نهادی و مشارکت بخش خصوصی تأکید دارد؛ به این معنا که معتقدند بسیاری از کشورها به جای ساخت سازه های جدید در مقیاس بزرگ، از بازسازی تأسیسات موجود با سیستم های بهبود یافته هوادهی، کنترل دما و موجودی، سود بیشتری خواهند برد.
از سوی دیگر فائو بر استفاده از فناوری های دیجیتال تاکید دارد و می گوید: ادغام سیلوها با سیستم های ملی تدارکات الکترونیکی، بورس کالا یا رسید انبار (WRS) می تواند شفافیت را به میزان قابل توجهی بهبود بخشد و ضایعات را کاهش دهد.
علاوه بر این بانک جهانی و فائو در این گزارش دولت ها را تشویق می کنند که سیلوها را به عنوان بخشی از سیستم های امنیت غذایی مقاوم در برابر آب و هوا در نظر بگیرند. به عنوان مثال، گنجاندن پهنه بندی خطر سیل یا خشکسالی در تصمیمات سرمایه گذاری سیلو می تواند از شوک های سیستمی جلوگیری کند. ضمن اینکه بر تشویق مدل های مشارکت عمومی-خصوصی و اپراتور خصوصی تاکید می کنند و معتقدند تغییر از انحصارهای دولتی به مدل های لیزینگ رقابتی یا مشارکت های دولتی-خصوصی می تواند کارایی عملیاتی را افزایش و بار مالی را کاهش دهد.
