بازار؛ گروه بین الملل: اخیرا «مسعود پزشکیان»، رئیس جمهور ایران سفری رسمی به جمهوری آذربایجان داشت. اگرچه این سفر تنها یک روز طول کشید، اما مملو از رویدادهای مهم بود. به گفته «مهدی سنایی»، معاون رئیس اداره سیاسی نهاد ریاست جمهوری ایران، پزشکیان مجبور شد اقامت خود در باکو را کوتاه کند تا شخصاً بر اوضاع بندرعباس نظارت کند، جایی که انفجار قدرتمندی در ۲۶ آوریل جان ۴۶ نفر را گرفت و بیش از ۱۲۰۰ نفر را زخمی کرد.
با این وجود در طول این سفر کوتاه، هر دو طرف موفق شدند در مورد همه مسائل کلیدی بحث کنند، یک مجمع تجاری ایجاد کنند و تعدادی توافق مهم امضا کنند. فضای این سفر گرم و سازنده بود. به گفته رئیس جمهور پزشکیان، او قصد دارد برنامه‌ای را که در طول این سفر آغاز کرده بود، ادامه دهد: «در آینده نزدیک، بار دیگر مهمان برادرم خواهم بود. اینجا احساس غریبی نمی‌کنم. در آذربایجان، احساس می‌کنم در تبریز یا اردبیل هستم. ما مشترکات زیادی داریم و به آن افتخار می‌کنیم.»
«الهام علی اف»، رئیس جمهورآذربایجان ابراز اطمینان کرد که سفر پزشکیان نقش مهمی در تقویت روابط دوجانبه ایفا خواهد کرد
امروزه، همکاری بین آذربایجان و ایران طیف وسیعی از حوزه‌ها را در بر می‌گیرد. یکی از موضوعات اصلی بحث، توسعه کریدور حمل و نقل بین‌المللی شمال-جنوب بود. علی‌اف تأکید کرد که این پروژه مزایای قابل توجهی برای همه کشورهای شرکت‌کننده به همراه خواهد داشت. آذربایجان قبلاً زیرساخت‌های لازم را در خاک خود تکمیل کرده و همچنان به گسترش قابلیت‌های خود، به ویژه در بخش شمالی راه‌آهن در نزدیکی مرز روسیه، ادامه می‌دهد. علاوه بر این، آذربایجان در حال ساخت یک ترمینال باری در خاک ایران است که متعلق به راه‌آهن آذربایجان خواهد بود و توسط آن اداره می‌شود. انتظار می‌رود این ترمینال تا پایان سال جاری تکمیل شود.
همچنین توجه ویژه‌ای به توسعه بخش جاده‌ای در کریدور شمال-جنوب معطوف شده است. در مجمع تجاری در باکو، رئیس جمهور پزشکیان تأکید کرد که آذربایجان و ایران اکنون یک چهارراه واقعی برای مسیرهای حمل و نقل کلیدی شرق-غرب و شمال-جنوب تشکیل می‌دهند و به مراکز مهمی برای تجارت، تبادل دانش و انتقال فناوری تبدیل می‌شوند.
یک الحاقیه مهم به این شبکه زیرساختی، کریدور آراز خواهد بود. علی‌اف تأکید کرد که علیرغم شایعات بی‌اساس مختلف در سراسر جهان، کریدور آراز صرفاً یک مسیر حمل و نقل دیگر است – یک پیوند ارتباطی که مناطق شرقی آذربایجان را از طریق ایران به جمهوری خودمختار نخجوان متصل می‌کند و می‌تواند نقش ترانزیتی مهمی ایفا کند.
جمهوری آذربایجان در حال تکمیل راه‌آهن گورادیز-آگبند است که به مرز ایران می‌رسد و از طریق پلی بر روی رودخانه آراز به شبکه راه‌آهن ایران متصل خواهد شد. انتظار می‌رود بخش جاده‌ای کریدور آراز نیز تا پایان امسال تکمیل شود. اگرچه نگرانی‌هایی وجود داشت که این پروژه ممکن است با تأخیرهایی مشابه با خط آهن رشت-آستارا مواجه شود، اظهارات رئیس جمهور پزشکیان در باکو، تعهد قوی تهران را برای تکمیل این پروژه تا پایان سال ۲۰۲۵ تأیید کرد.
سفر پزشکیان به وضوح نشان داد که روابط جمهوری آذربایجان و جمهوری اسلامی ایران از بحران خارج شده است
پل آگبند-کلاله به عنصر کلیدی زیرساخت حمل و نقل استراتژیک منطقه تبدیل خواهد شد. پس از تکمیل، مسیر جدید کوتاه‌ترین و کارآمدترین ارتباط حمل و نقل بین منطقه اقتصادی زنگزور شرقی آذربایجان و جمهوری خودمختار نخجوان را فراهم می‌کند، ضمن اینکه به حلقه مهمی در کریدور حمل و نقل بین‌المللی شرق-غرب نیز تبدیل می‌شود.
سفر پزشکیان فراتر از مسائل اقتصادی، به همکاری‌های بشردوستانه و فرهنگی نیز پرداخت. علی اف در بیانیه‌ای به مطبوعات اعلام کرد که هر دو طرف دستورالعمل‌های مشخصی برای تقویت روابط دوستانه سنتی در این زمینه‌ها ارائه داده‌اند. توافق شد که به زودی روزهای فرهنگی در هر دو کشور برگزار شود – ابتکاری که هشت سال انجام نشده بود. علی اف تأکید کرد: «مردم ما تاریخ و فرهنگ مشترکی دارند. قرن‌ها، ما تحت یک دولت با هم زندگی کردیم و پیوندهای خانوادگی زیادی ما را متحد می‌کند. امروز، به عنوان دو ملت مستقل، نقش مهمی در منطقه خود ایفا می‌کنیم. هر دو طرف معتقدند و از این امر حمایت می‌کنند که مسائل منطقه‌ای باید توسط خود کشورهای منطقه حل و فصل شود.»
بیان صریح موضع ایران در مورد تمامیت ارضی آذربایجان توسط رئیس جمهور پزشکیان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بود: ما قاطعانه معتقدیم که حقوق مردم آذربایجان باید محترم شمرده شود و قره باغ باید متعلق به آذربایجان باشد. قره باغ بخش جدایی ناپذیری از خاک آذربایجان است و ما کاملاً به آن احترام می‌گذاریم.
با وجود کوتاه شدن اجباری سفر به دلیل فاجعه در ایران، سفر پزشکیان به وضوح نشان داد که روابط آذربایجان و ایران از بحران خارج شده است. به گفته رئیس جمهور پزشکیان، کشورهای منطقه قادر به ایجاد روابطی حتی قوی‌تر از روابط بین کشورهای اروپایی هستند. هم آذربایجان و هم ایران تمام پایه‌های لازم برای دستیابی به این هدف بلندپروازانه را دارند.
