بازار؛ گروه کشاورزی: در سال ۲۰۲۴، صادرات جهانی ادویه های خرد شده یا آسیاب شده در مجموع ۴.۴ میلیارد دلار بوده که این مبلغ دلاری ناشی از افزایش ۲۴.۹ درصدی در مقایسه با ۳.۵۲ میلیارد دلار ۵ سال قبل در سال ۲۰۲۰ است. در حالی که در مقایسه با ۴.۱ میلیارد دلار از سال ۲۰۲۳ به میزان ۵.۵ درصد افزایش یافته است.
از سوی دیگر طبق گزارشات جهانی منتشر شده، ادویه های برتر صادراتی که بر اساس فروش کلی بین المللی رتبه بندی شده اند، شامل «دانه فلفل خرد شده یا آسیاب شده، فلفل، مخلوط ادویه، زردچوبه و زعفران» هستند. به نحوی که در مجموع، این ادویه های صادراتی بیش از یک چهارم تا یک پنجم؛ یعنی حدود ۸۳درصد از ادویه های فروخته شده در بازارهای بین المللی را تشکیل می دهند که نسبت سال ۲۰۲۳ حدود ۸۳درصد افزایش یافته است.
برترین ادویه‌های صادراتی بر اساس فروش جهانی
داده های آماری نشان می دهد: در سال ۲۰۲۴ بیش از ۵۸۵ میلیون دلار مخلوط ادویه راهی بازارهای صادراتی شده است، در حالی که در مدت نامبرده بیش از ۴۸۰ میلیون دلار صادرات زردچوبه رقم خورده است و پس از آن بیش از ۲۴۹ میلیون دلار زعفران به ثبت رسیده است.
این در حالی که از نظر ارزش صادراتی ادویه هایی همچون «دارچین، زنجبیل، دانه زیره، جوز هندی، وانیل، تخم گشنیز، هل، و میخک» در رده های بعدی صادراتی قرار دارد. این در شرایطی است که از نظر ارزش صادراتی زردچوبه بیشترین افزایش را با ۴۲درصد نسبت به سال ۲۰۲۳ به ثبت رسانده است و پس از آن فلفل با ۴۰درصد افزایش، زنجبیل با بیش از ۱۹درصد، دانه زیره با ۱۲درصد، دارچین با حدود ۱۱درصد و سپس میخک با ۱۰درصد افزایش قرار دارد. با این وجود شدیدترین کاهش ها مربوط به فروش بین المللی زعفران غنی از آنتی اکسیدان (۳۹.۱درصد کاهش نسبت به سال ۲۰۲۳) بود که عموماً به عنوان مکمل غذایی به شکل کپسول استفاده می شود. همچنین وانیل با بیش از ۶درصد کاهش و جوز هندی با ۶درصد کاهش در رده های بعدی قرار دارد.
قیمت زعفران ۳۸۰، ۱۶۹ دلار در هر تن بوده است که کاهش ۱۴.۷ درصدی نسبت به سال ۲۰۲۳ را تجربه کرده است
علاوه بر این نکته قابل تامل اینکه میانگین ارزش واحد برای دسته های ادویه های خرد شده یا آسیاب شده در سال ۲۰۲۴ به عبارتی ۳۶۲۰۷ دلار به ازای هر تن بوده است. به این ترتیب میانگین ارزش واحد ادویه ها در مقایسه با میانگین ۴۱۳۹۹ دلار یک سال قبل برای سال ۲۰۲۳ به میزان ۱۲.۵ درصد کاهش یافته است!
از سوی دیگر ادویه های زعفران یکی از مهمترین ادویه هایی است که یالاترین ارزش واحد را در سال ۲۰۲۴ داشته است. به این معنا که قیمت زعفران ۳۸۰، ۱۶۹ دلار در هر تن بوده است که کاهش ۱۴.۷ درصدی نسبت به سال ۲۰۲۳ را تجربه کرده است. از سوی دیگر قیمت هر تن وانیل ۲۳، ۲۶۵ دلار بوده که نسبت به سال قبلتر ۲۴ درصد کاهش یافته است. طبق آمارها «در سال ۲۰۲۴ ارزش قیمت هر واحد جوز هندی ۸۹۹۶دلار بوده است و میخک ۸۹۵۳ دلار، مخلوط ادویه، ۵۰۶۶ دلار، دانه زیره ۵۰۳۷ دلار، دارچین ۴۴۵۶ دلار، زنجبیل ۳۱۶۵ دلار، فلفل قرمز ۲۸۲۰ دلار، زردچوبه ۱۸۸۹ دلار، هل ۱۸۲۷ دلار» بوده است.
بیشترین تورم مربوط به زنجبیل است
نکته قابل تامل اینکه گران ترین ادویه جهان از نظر قیمت واحد، زعفران است که فواید زیادی برای سلامتی دارد، اما به دلیل نیاز به نیروی کار دستی برای استخراج ظریف نخ‌های گل زعفران، هزینه های کشاورزی بالاتری نیز دارد. از سوی دیگر بیشترین تورم از نظر ارزش واحد در هر تن مربوط به زنجبیل با بیش از ۱۳۲ درصدی افزایش نسبت به سال ۲۰۲۳، جوز هندی با ۴۱.۵ درصد افزایش و زردچوبه با ۳۰.۵ درصد افزایش بوده است.
جایگاه ایران در بازار جهانی زعفران صادراتی
همچنین داده های آماری بیانگر این است که در حوزه گران ترین ادویه جهانی یعنی زعفران سه صادر کننده پیشرو زعفران از نظر ارزش دلاری، «ایران، افغانستان و اسپانیا» هستند. به طوری که این سه کشور در سال ۲۰۲۴ بیش از ۸۳.۵ درصد از کل ارزش ادویه های خرد شده یا آسیاب شده را به خود اختصاص دادند که نسبت به سال ۲۰۲۳ به میزان ۸۷.۴ درصد کاهش یافته است.
بیش از ۱.۱۸ میلیون تن ادویه آسیاب شده در سال ۲۰۲۴ راهی بازارهای بین المللی شد
در بخش دیگری از این گزارش به بحث بزرگترین صادرات ادویه جات بر اساس وزن پرداخته شده است که آمده است در مجموع ۱.۱۸ میلیون تن ادویه خرد شده یا آسیاب شده در طول سال ۲۰۲۴ صادر شده است.
در واقع طبق آمارها دانه فلفل از نظر حجم در صدر صادرات قرار دارد یعنی در سال ۲۰۲۴ بیش از ۵۹۷هزار تن دانه فلفل صادر شده است. در حالی که زردچوبه در جایگاه دوم قرار دارد و در مدت نامبرده صادراتی به میزان بیش از ۲۵۴ هزار تن رقم خورده است. پس از آن مخلوط ادویه با بالغ بر ۱۱۵هزار تن در جایگاه سوم قرار دارد.
همچنین داده های آماری نشان می دهد: در سال ۲۰۲۴ بیش از ۱۰۰هزار تن فلفل راهی بازارهای صادراتی شده و پس از آن ادویه هایی همچون زنجبیل با ۵۶۱۴۳ تن، دارچین با ۵۱۰۹۹ تن، هل با ۲۸۴۱۱ تن، دانه زیره با ۲۶,۹۹۱ تن، جوز هندی با ۱۰,۰۳۴ تن، میخک با ۲۵۰۰ تن، وانیل با ۲۱۷۰ تن، و زعفران با ۶۵۵ تن» در رتبه های بعدی صادرات از نظر حجم صادرات جای دارند.
پنج محموله سنگین ادویه بر اساس تناژ شامل «دانه فلفل، زردچوبه مخلوط ادویه‌ها، فلفل و زنجبیل» است که در مجموع، این پنج ادویه اصلی بیش از ۹۰درصد از کل ادویه های حمل شده بر اساس وزن را در سال ۲۰۲۴ نشان می دهند
گفتنی است ۵ محموله سنگین ادویه بر اساس تناژ شامل «دانه فلفل، زردچوبه مخلوط ادویه‌ها، فلفل و زنجبیل» است که در مجموع، این پنج ادویه اصلی بیش از ۹۰درصد از کل ادویه های حمل شده بر اساس وزن را در سال ۲۰۲۴ نشان می دهند.
همچنین بر اساس وزن کل محموله ها، سه تأمین کننده برتر دانه فلفل صادراتی «چین، هند و اسپانیا» هستند. این سه کشور ۷۷.۲ درصد از کل وزن ادویه های خرد شده یا آسیاب شده حمل شده در طول سال ۲۰۲۴ را به خود اختصاص داده اند که نسبت به ۷۷.۹درصد سال قبل اندکی کاهش یافته است.
