به گزارش بازار، مهریه یکی از حقوق مسلم و قانونی زنان در نظام حقوقی ایران است که از زمان انعقاد عقد، به زن تعلق می‌گیرد. با وجود شفافیت نسبی قانون در این زمینه، دریافت مهریه در عمل ممکن است با چالش‌ها و موانع متعددی همراه باشد؛ از روندهای اداری و قضایی تا مشکلات مالی و مقاومت طرف مقابل.
در این مقاله، روند قانونی مطالبه مهریه را از ابتدا تا انتها به‌صورت مرحله‌به‌مرحله و به زبان ساده شرح می‌دهیم. در صورت نیاز به اقدام تخصصی، مشاوره با یک وکیل مهریه یا وکیل خانواده در تهران می‌تواند مسیر را برای شما تسهیل نماید.
تعریف مهریه و زمان تعلق آن
مهریه مالی است که به‌موجب عقد نکاح، مرد متعهد به پرداخت آن به همسر خود می‌شود. مطابق قانون، زن به‌محض وقوع عقد، مالک مهریه محسوب شده و حق مطالبه آن را در هر زمانی دارد؛ بدون اینکه نیاز به طلاق یا جدایی باشد.
انواع مهریه از نظر قابلیت مطالبه
مهریه عندالمطالبه: در این حالت، به‌محض مطالبه زن، مرد موظف به پرداخت مهریه است. عدم پرداخت می‌تواند موجب صدور حکم جلب یا توقیف اموال وی شود.
مهریه عندالاستطاعه: پرداخت مهریه در این نوع، منوط به احراز توانایی مالی مرد در دادگاه است. اثبات این استطاعت بر عهده زن بوده و نیازمند ارائه مدارک و مستندات مالی است.
روش‌های قانونی مطالبه مهریه
زن برای دریافت مهریه می‌تواند از دو مسیر حقوقی استفاده کند:
۱. اجرای ثبت
در صورتی که مهریه در عقدنامه رسمی ذکر شده باشد، امکان درخواست صدور اجرائیه از طریق دفترخانه ازدواج وجود دارد.
مزایا:
· سرعت بالاتر نسبت به فرآیند قضایی
· امکان توقیف اموال، حساب‌های بانکی و ممنوع‌الخروجی زوج
محدودیت:
در صورتی که مرد اموالی به نام خود نداشته باشد یا آنها را به صورت صوری منتقل کرده باشد، این روش ممکن است به نتیجه نرسد.
۲. طرح دادخواست در دادگاه خانواده
زن می‌تواند از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، دادخواست مطالبه مهریه را به دادگاه خانواده تقدیم کند. این مسیر نیازمند حضور در جلسات دادرسی و پیگیری قانونی موضوع است.
در بسیاری از موارد، همراهی با یک وکیل خانواده در تهران می‌تواند باعث صرفه‌جویی در زمان و کاهش هزینه‌های دادرسی شود.
شرایط صدور حکم جلب برای زوج
در صورتی که مرد از پرداخت مهریه خودداری کرده و دادگاه احراز کند که توانایی پرداخت را دارد، ممکن است حکم جلب وی صادر شود. اما اگر مرد ادعای اعسار کند و آن را به اثبات برساند، دادگاه می‌تواند مهریه را تقسیط نماید و از بازداشت وی خودداری کند.
تقسیط مهریه و اعسار
مرد در صورت ناتوانی مالی می‌تواند دادخواستی مبنی بر اعسار و تقسیط مهریه به دادگاه ارائه کند. در این صورت، دادگاه با بررسی مستندات ارائه‌شده، مبلغ و نحوه پرداخت اقساط را مشخص می‌نماید. زن نیز می‌تواند نسبت به رأی صادره اعتراض کند.
مهریه در عقد موقت
در نکاح موقت، ذکر مهریه شرط صحت عقد است. چنانچه عقد بدون تعیین مهریه باشد، از نظر حقوقی باطل تلقی می‌شود. پس از انقضای مدت یا فسخ عقد توسط مرد، زن مستحق دریافت مهریه است.
در این خصوص، مشورت با یک وکیل مهریه یا وکیل طلاق تهران توصیه می‌شود، چرا که برخی از موارد عقد موقت ممکن است پیچیدگی‌های خاص خود را داشته باشد.
مهریه در طلاق توافقی
در طلاق توافقی، زوجین درباره مسائل مختلف از جمله مهریه به تفاهم می‌رسند. در بسیاری از موارد، زن با دریافت بخشی از مهریه یا حتی بدون دریافت آن، با طلاق موافقت می‌کند.
به همین دلیل، پیش از امضای هرگونه توافق‌نامه، مشاوره با یک وکیل طلاق تهران توصیه می‌شود تا از پیامدهای احتمالی این تصمیم آگاه شوید.
تفاوت مهریه با نفقه
مهریه و نفقه دو مفهوم مستقل در حقوق خانواده هستند:
· مهریه: حقی است که به‌محض عقد برای زن ایجاد می‌شود و قابل مطالبه است.
· نفقه: شامل هزینه‌های روزمره زندگی نظیر خوراک، پوشاک، مسکن و درمان است که در طول زندگی مشترک بر عهده مرد قرار دارد.
محدودیت‌های جدید در اجرای مهریه
طبق مقررات جدید، برای مهریه‌های بیش از ۱۱۰ سکه، صدور حکم جلب منوط به اثبات دارایی مرد است. یعنی زن تنها برای ۱۱۰ سکه اول می‌تواند از ضمانت اجرای کیفری استفاده کند؛ مگر آن‌که بتواند نشان دهد مرد دارای اموال و درآمد کافی برای پرداخت بیشتر است.
این موضوع اهمیت بررسی دارایی‌های زوج را دوچندان می‌کند و استفاده از خدماتی مانند جویا وکیل می‌تواند در این راستا مفید باشد.
سؤالات متداول بانوان درباره مهریه
آیا برای دریافت مهریه باید حتماً طلاق بگیرم؟
خیر. مهریه یک حق مالی مستقل است و حتی در دوران زندگی مشترک نیز قابل مطالبه است.
در صورت عدم توانایی مالی همسر، تکلیف مهریه چه می‌شود؟
در چنین حالتی، دادگاه می‌تواند بر اساس دادخواست اعسار، مهریه را تقسیط کند.
آیا بخشیدن مهریه قابل رجوع است؟
در اغلب موارد، بخشیدن مهریه به صوت رسمی، قطعی و غیرقابل بازگشت است. بنابراین پیش از چنین اقدامی باید با وکیل مشورت شود.
جمع‌بندی
مهریه حقی قانونی و قابل استیفاء برای زنان است. روش‌های مختلفی برای دریافت آن وجود دارد که انتخاب مسیر مناسب به شرایط فردی و مالی زوج بستگی دارد. بهره‌مندی از راهنمایی وکیل، به‌ویژه در موارد پیچیده، می‌تواند روند را تسهیل و از تضییع حقوق جلوگیری کند. در صورتی که به دنبال وکیل مجرب برای پیگیری مهریه هستید، گروه جویا وکیل امکان دسترسی به وکلای متخصص در حوزه خانواده و مهریه را برای شما فراهم می‌سازد. از اینکه تا انتهای مقاله همراه ما بودید، بسیار سپاسگزاریم. منتظر نظرات و پیشنهادات شما عزیزان هستیم.
