مصطفی علمی‌فرد تهیه‌کننده سریال «آلا» که این شب‌ها از شبکه سه سیما پخش می‌شود درباره ساخت این مجموعه و تغییر اسم آن که ابتدا «رویان» نام داشت به خبرنگار مهر بیان کرد: با توجه به اینکه موضوع این سریال درباره ناباروری و درمان زوج‌های نابارور است، طبیعی است که مؤسسه رویان به‌عنوان پیش‌گام‌ترین مرکز در این حوزه در ایران مطرح شود. به همین دلیل ابتدا قرار بود این پروژه با نام «رویان» پیش برود.
علت تغییر نام سریال از «رویان» به «آلا»
وی ادامه داد: با توجه به ماهیت نمایشی اثر و نیاز به جذابیت‌های دراماتیک برای جلب مخاطب، طبیعتاً برخی بخش‌های داستان با واقعیت و فعالیت مستند مرکز تفاوت دارد. بنابراین فکر کردیم ممکن است این قصه‌های نمایشی باعث سوءتفاهم یا دلخوری همکاران مؤسسه شود بنابراین تصمیم گرفتیم نام آن را تغییر دهیم. به هر حال اساتید و متخصصان مؤسسه رویان افرادی هستند که همه چیز را با دقت و مستند می‌بینند، اما در این سریال برخی از موضوعات با واقعیت فاصله دارد.
این تهیه کننده درباره اسم «آلا» نیز یادآور شد: به‌نظر ما استفاده از نام «آلا» به معنای نعمت برای این پروژه جذابیت بیشتری دارد، چرا که موضوع فرزندآوری و اولاد یکی از نعمت‌های الهی است که به خانواده‌ها اعطا می‌شود. بر همین اساس، تصمیم به تغییر نام گرفته شد.
چرا بازیگران چهره در سریال‌ها نیستند؟
وی در ادامه درباره انتخاب بازیگران این مجموعه و اینکه چرا این روزها چهره‌های شناخته شده و مشهور کمتر در آثار حضور دارند، بیان کرد: البته در این پروژه بازیگران با سابقه و محبوبی حضور دارند که سال‌هاست با مخاطبان ارتباط برقرار کرده‌اند و حتی می‌توانند نسل جدید را نیز جذب کنند. با این حال یکی از دلایل کمرنگ شدن بازیگران سرشناس در تلویزیون، محدودیت‌های بودجه‌ای است. در مقابل، پلتفرم‌ها با هزینه‌های بالا، بخش عمده‌ای از بازیگران مطرح را به سمت خود جذب کرده‌اند. همچنین، بازیگران ترجیح می‌دهند در پروژه‌ای حضور یابند که از نظر محتوایی و داستانی جذاب باشد. متأسفانه گاهی به دلیل ممیزی‌ها و خط‌قرمزهای موجود در تلویزیون، کیفیت برخی آثار کاهش می‌یابد و این مسئله چالشی برای جذب بازیگران ایجاد می‌کند.
علمی فرد اضافه کرد: در فضای پلتفرم‌ها به دلیل آزادی نسبی در تولید، داستان‌ها از نظر رنگ‌ولعاب جذاب‌تر به نظر می‌رسند اما در تلویزیون با محدودیت‌هایی روبه‌رو هستیم. هرچند در یک سال اخیر با تغییراتی در ساختار صداوسیما، شاهد تولید آثاری متفاوت‌تر بوده‌ایم، اما هنوز از نظر جذابیت، جای پیشرفت وجود دارد.
چالش جدا شدن تولید از نگارش متن
علمی‌فرد در بخش دیگر درباره اینکه چرا موضوعات مهم در تلویزیون با نویسندگان یا عوامل کمتر حرفه‌ای پیش می‌رود؟ عنوان کرد: نیاز به سیاستگذاری‌های جدی‌تری احساس می‌شود. یکی از مشکلات فعلی این است که گاه فیلمنامه توسط یک گروه نوشته می‌شود اما گروه تولیدی دیگری آن را اجرا می‌کند که تسلط کامل بر محتوا را از بین می‌برد و به کیفیت اثر لطمه می‌زند. البته این به معنای بهره گیری از نویسندگان ضعیف نیست اما ساختار فعلی تولید در صداوسیما نیازمند بازنگری است، تهیه‌کننده و نویسنده اثر باید از همان ابتدا در ارتباط مستقیم باشند. وقتی یک نفر بر اساس ذهنیت خود می‌نویسد و فرد دیگری با بودجه، شرایط و نگرش متفاوت قرار است آن را اجرا کند، قطعاً در فرآیند تولید با چالش‌های جدی روبه‌رو خواهیم شد. ممکن است در میانه راه متوجه شویم که برخی بخش‌ها از نظر اجرایی قابل تحقق نیستند، یا امکانات و شرایط لازم برای تولید آنها فراهم نیست. در چنین شرایطی، دیگر امکان بازنویسی اثر وجود ندارد.
وی اضافه کرد: خوشبختانه در شرایط فعلی، مدیریت جدید سازمان صداوسیما فضای بازتری برای تولید قصه‌ها فراهم کرده است. به‌ویژه در مورد آثاری که مرکز به‌عنوان متولی تولید آنها را حمایت می‌کند، از همان مراحل اولیه، نظرات تصمیم‌گیرندگان در شکل‌گیری فیلمنامه دخیل می‌شود که این رویکرد کمک شایانی به بهبود روند تولید می‌کند.
بازیگر به صرف حضور در شبکه خانگی دستمزدش را ۱۰ برابر کرد
این تهیه کننده درباره اهمیت حضور بازیگران چهره برای جذب مخاطب در سریال‌ها عنوان کرد: اینکه تصور شود سازمان صداوسیما سیاستگذاری خاصی در این زمینه دارد که به طور مثال سراغ عده‌ای نرود، صحیح نیست، اما واقعیت این است که پلتفرم‌ها با بودجه‌های بسیار بالا و خارج از عرف، بازیگران را به سمت خود جذب می‌کنند به‌عنوان مثال، سال گذشته با یکی از بازیگران در یک پروژه تلویزیونی با دستمزدی معقول همکاری داشتیم اما امسال برای حضور در همین پروژه، دستمزد ۱۰ برابری درخواست کرد. این تغییر تنها در کمتر از یک سال رخ داده است، درحالی که این بازیگر نه جایزه یا سیمرغی گرفته و نه نقش اصلی در یک اثر شاخص داشته، بلکه صرفاً در یک سریال پلتفرمی به‌عنوان نقش مکمل ظاهر شده بود.
وی اضافه کرد: این اختلاف فاحش در دستمزدها باعث شده است که تلویزیون نتواند با این شرایط رقابت کند، چرا که افزایش ناگهانی بودجه به این شکل امکان‌پذیر نیست. در نتیجه، گاهی مجبور می‌شویم از برخی بازیگران شناخته‌شده عبور کنیم و به سراغ چهره‌های جدید برویم. البته خوشبختانه در این پروژه، با توجه به ماهیت اپیزودیک اثر، توانستیم از حدود ۵۰ تا ۶۰ بازیگر شناخته‌شده استفاده کنیم که برای مخاطبان آشنا هستند.
علمی‌فرد درباره مدت‌زمان تولید توضیح داد: این پروژه از نظر مهندسی تولید و فیلمنامه‌نویسی چالش‌های خاص خود را داشت، چرا که به دلیل تعدد قصه‌ها و شخصیت‌ها، نیاز به بازیگران زیادی بود. تصویربرداری این مجموعه حدود ۱۰ ماه به طول انجامید، که بخشی از آن در شهرستان‌ها (از جمله مازندران) و بخش دیگر در تهران انجام شد.
سریالمان با دیگر آثار مشابه تمایز دارد
وی در پایان درباره تفاوت این سریال با سایر آثار مشابه گفت: تاکنون چند سریال با موضوع فرزندآوری در تلویزیون تولید شده است، اما این اثر از چند جهت متفاوت است، اول اینکه موضوعات واقعی و مبتلا به جامعه است و داستان‌های این سریال برگرفته از مسائل واقعی زوج‌هایی است که با چالش ناباروری روبه‌رو هستند. نکته دوم نگاه نوی سریال است و سعی کردیم رویکرد این اثر صرفاً تبلیغاتی نباشد. بلکه با نگاهی عمیق‌تر به موضوع بپردازد.
این تهیه کننده مجموعه‌های نمایشی تصریح کرد: یک هدف ما این بود که مخاطب را قانع کنیم تا باور داشته باشد در ایران پزشکان حاذق و مؤسسات معتبری مانند مؤسسه رویان – که پیشرو در این حوزه هستند – فعالیت می‌کنند. همچنین، مؤسسات دیگری در کشور شکل گرفته‌اند که می‌توانند به‌راحتی فرآیند درمان ناباروری را پیش ببرند، حتی برخی از این مراکز مورد مراجعه بیماران خارجی نیز قرار می‌گیرند.
وی در پایان درباره چگونگی ترغیب مخاطبی که شاید به فرزند علاقه و تمایلی نداشته باشد اضافه کرد: سعی کردیم امید و انگیزه‌ای را به زوج‌های نابارور انتقال دهیم تا مطمئن شوند امکان درمان وجود دارد. امروزه برخی افراد به دلایل مختلف از جمله مشکلات اقتصادی، تمایلی به فرزندآوری ندارند. اما در این اثر، به تفاوت‌های طبقاتی و معضلات اجتماعی پرداخته‌ایم و نشان داده‌ایم که چگونه حل این مشکلات می‌تواند زندگی را شیرین‌تر کند.
