به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از روابط عمومی خانه هنرمندان ایران، صد و چهارمین برنامه از سری برنامه‌های مستندات یکشنبه‌های خانه هنرمندان ایران در روز یکشنبه ۵ مرداد، به نمایش مستند «مک‌کالین» ساخته دیوید و ژکویی موریس اختصاص داشت. پس از نمایش این مستند، نشست نقد و بررسی آن با حضور پوریا نوری مستندساز و فاطمه شاه‌بند منتقد سینما برگزار شد.
«مک‌کالین»، اثری درباره زندگینامه دان مک‌کالین عکاس خبری ۸۹ ساله اهل لندن است که به خاطر بیش از هشت دهه پوشش گسترده از بحران‌های انسانی در سراسر جهان، به عنوان یکی از شاخص‌ترین چهره‌های عکاسی خبری شناخته می‌شود.
پوریا نوری در این نشست با قدردانی از عکاسان خبری که به ثبت تصاویر درخشان در بحران جنگ پرداخته‌اند، گفت: پس از درگیری ۱۲ روزه اخیر، این مستند می‌تواند نکات آموزنده‌ای داشته باشد و سطح آگاهی مخاطب را بالاتر ببرد. مک‌کالین «معتاد» ثبت وقایع بحران انسانی بوده و هرگز از مستندسازی دست نکشیده است. این شور انسانی و تعهد شخصی، محور اصلی این مستند است.
فاطمه شاه‌بند نیز در ادامه این نشست، با تحسین فرم روایت در این مستند، گفت: مک‌کالین فیلمی ساده و خطی دارد که از کودکی تا سال ۲۰۱۲ را روایت می‌کند. گفتگوهای رو در رو با خود سوژه، فضای مستند را صادقانه و قدرتمند کرده است. با وجود آرشیو گسترده، انتخاب تصاویر هوشمندانه است؛ یعنی به اندازه لازم دردناک اما بدون ایجاد دافعه. بیننده می‌خواهد با چشم و گوش دیگری احساس کند، اما اگر تصاویر بیش از حد وحشتناک باشند، دافعه ایجاد می‌شود. این فیلم تعادلی هوشمندانه در روایت دارد.
این منتقد سینما همچنین به تأثیر حضور مداوم عکاس در خط مقدم جنگ پرداخت و بیان کرد: همراهی با بحران باعث پرسش‌های اخلاقی فوق‌العاده‌ای درباره مسئولیت عکاس، درآمد از درد دیگران و تأثیر بر مخاطب می‌شود. مخاطب آنچنان با تصاویر مستند احساس همذات‌پنداری می‌کند که اگر شدت آن بیش از حد باشد، سکوت انتخاب می‌کند و فیلم را ادامه نمی‌دهد. این تعادل و درایت انتخاب تصاویر از نقاط قوت اثر است. او بارها در فیلم خود را توضیح می‌دهد؛ چرا عکاسی می‌کنم؟ آیا از درد دیگران کسب درآمد می‌کنم؟ این پرسش‌ها را هر بیننده هوشمند می‌پرسد. عکاسان خالص و مسئول، همیشه در معرض این سوال‌های اخلاقی قرار دارند. این فیلم نشان می‌دهد چگونه مبارزه با خبرسانی بحران به سوالات اخلاقی عمیق منتهی می‌شود.
در بخش جمع‌بندی این نشست، مستند «مک‌کالین» فیلمی انسانی، ضد جنگ و آگاه‌کننده معرفی شد که در آن روایت دقیق عکاس بزرگی در دهه‌ها حضور در بحران‌های جهانی، مخاطب را دعوت به تأمل درباره مسئولیت اجتماعی می‌کند. همچنین انتخاب ساده و هوشمندانه فرم روایت، گفتگوهای صمیمی، و فضای مستند صادقانه به عنوان عناصر قوت اثر معرفی شدند.
عکس‌ها از لیلا ابراهیمی است.
