خبرگزاری مهر-گروه هنر-آزاده فضلی؛ هنرهای تجسمی یکی از عرصه‌های هنری در کشورمان است که نسبت به دیگر هنرها امکان بروز و واکنش سریع به اتفاق‌ها را دارد اما عموماً نسبت به دیگر هنرها همچون سینما و موسیقی، مهجور واقع می‌شود. در سلسله گزارش‌های «هنرهای تجسمی در هفته‌ای که گذشت» درصدد هستیم بخشی از روند اتفاقاتی را که افتاده، بیان کنیم.
جمعه‌ها روز تعطیل محسوب می‌شود اما در این روز، نمایشگاه‌های هنرهای تجسمی آغاز به کار می‌کنند و هنرمندان تجسمی اعم از نقاشان، مجسمهسازان، عکاسان، تصویرسازان، گرافیست‌ها، خوشنویسان و … تلاش‌ها و فعالیت‌های اخیر خود را در قالب یک نمایشگاه هنری به منصه ظهور می‌گذارند. پس از تجاوز ۱۲ روزه رژیم صهیونیستی به ایران و آتش بس، از جمعه هفته گذشته، گالری‌ها و جریانات هنری به روال عادی خود برگشته‌اند البته با آغاز ماه محرم، برنامه‌های هنری رنگ دیگری دارند که از جمله آن می‌توان به آثار مذهبی و آیینی هنرمندانی چون حسن روح‌الامین اشاره کرد.
«آدینه» روز نانوشته آغازین بر نمایشگاه‌های هنری است و البته که به دلیل تعطیل بودن اکثر مشاغل، فرصتی مغتنم برای تماشای این آثار هنری توسط اقشار مختلف مردم فراهم می شود. بر این اساس، نگاهی به اتفاقات هنرهای تجسمی و همچنین برخی نمایشگاه‌ها و رویدادهای هفته خواهیم داشت.
حضور هنرمندانه در تشییع شهدای اقتدار
مراسم تشییع پیکر بیش از ۶۰ شهید مقاومت، از فرماندهان نظامی تا شهدای زن و کودک که در پی حمله رژیم صهیونیستی به خاک کشورمان به شهادت رسیده بودند، صبح شنبه ۷ تیر با حضور پرشور مردم برگزار شد. همزمان با تشییع پیکر شهدای عزیز اقتدار، هنرمندان نیز با طرح‌های هنرمندانه و حضور خود، در کنار مردم به بدرقه شهدا پرداختند. در این میان، دیوارنگاره میدان انقلاب تهران نیز مزین به تصویر شهدا شد.
واکنش هنرمندانه به تجاوز رژیم صهیونیستی در یک نمایشگاه
مراسم افتتاحیه نمایشگاه گروهی کارتون و کاریکاتور «پوزه‌بند» دوشنبه ۹ تیر با نمایش ۸۲ اثر کارتون و کاریکاتور از هنرمندان شاخص عرصه طنز ترسیمی همچون سید مسعود شجاعی طباطبایی، محمدحسین نیرومند، عباس ناصری، مازیار بیژنی، سید محمدجواد طاهری، محمدعلی رجبی، عبدالمجید غیبی، محمدحسین ساسانی، مجید ادیبی، رضا حمیدی، سالار عشرت‌خواه، سیدمحمد سالم و حسین یوزباشی در گالری عالی حوزه هنری افتتاح شد.
در بیانیه این نمایشگاه که با کیوریتوری سید مسعود شجاعی طباطبایی برگزار شده، آمده است: «بسم‌اللهِ المنتقمِ الجبار. در روزهایی که ایران اسلامی، دوازده روز پرافتخار از دفاع مقدسی دوباره را پشت سر گذاشت، هنرمندان عرصه طنز ترسیمی ایران، به روایت مقاومت، فداکاری و عزت این سرزمین پرداختند. نمایشگاه «پوزه‌بند» منتخبی است از آثار برجسته‌ترین کارتونیست‌ها و کاریکاتوریست‌های کشور که با نگاهی تیزبین و هنری، گوشه‌هایی از واقعیت‌های جنگ تحمیلی رسانه‌ای و نظامی علیه ملت ایران را بازتاب داده‌اند. «پوزه‌بند» فقط یک عنوان نیست؛ بلکه پژواکی هنری از پاسخ کوبنده ملتی است که در برابر یاوه‌گویی‌ها، تحریم‌ها و تجاوزها، با هوشیاری، عزت و اقتدار ایستادگی کرد. آثاری که پیشِ روی شماست، بازتابی هنرمندانه از روزهایی است که دشمنان این مرز و بوم، از نتانیاهو گرفته تا ترامپ، زبان تهدید و حمله را برگزیدند و هنرمندان ما، با شب‌زنده‌داری‌ها و دغدغه‌های عمیق خود، آن وقایع را با زبانی گویا و جهانی به تصویر کشیدند.
زبان تصویر، زبانی فراگیر و فرامرزی است و انتشار این آثار در فضای مجازی، نه‌تنها برای مردم ایران قابل فهم و تأثیرگذار بود، بلکه در عرصه بین‌الملل نیز نقشی مؤثر در روشنگری و روایت حقیقت ایفا کرد. پیام این نمایشگاه روشن است: ایران هرگز آغازگر جنگ نیست، اما اگر مورد تعرض قرار گیرد، با قدرت پاسخ خواهد داد؛ چنان‌که رهبر معظم انقلاب فرمودند: «اسرائیل را بیچاره و له کردیم»، و در پاسخ به یاوه‌گویی‌های رئیس‌جمهور آمریکا فرمودند: «این حرف‌ها از دهان تو بزرگ‌تر است». نمایشگاه «پوزه‌بند»، ادای دِینی است هنرمندانه به روزهای غرور، مقاومت و حماسه؛ تلاشی برای ثبت هنریِ روایتی که در حافظه تاریخی ملت ایران برای همیشه باقی خواهد ماند.»
حالِ موزه هنرهای معاصر تهران بعد از جنگ چطور است؟
رضا دبیری‌نژاد رئیس موزه هنرهای معاصر تهران در گفتگویی درباره وضعیت بحران در این موزه گفت: پس از حمله رژیم صهیونیستی به ایران و شهادت فرماندهان، دانشمندان و بسیاری از مردم عادی، یکی از اقدامات مهم، تقویت سیستم حفاظتی و امنیتی بود، رصد مداوم فضا، حضور مستمر نیروهای حفاظتی و نظارت شبانه‌روزی انجام شد؛ همچنین دستورالعمل داخلی مدیریت بحران موزه تدوین و به تمام واحدها و نیروهای شاغل ابلاغ شد. ما در حال آماده‌سازی یک نمایشگاه جدید بودیم. بخش عمده‌ای از آثار در مخازن قرار داشت و آن بخش‌هایی که خارج از مخزن بودند، به‌سرعت به فضای ایمن منتقل شدند تا شرایط پایدار برای نگهداری آنها فراهم شود. موضوع مهم دیگر برای ما حفظ اطلاعات و داده‌های مربوط به آثار بود. اگر خدای‌نکرده اتفاقی برای موزه رخ دهد، اطلاعات دقیق و مستندات باید قابل بازیابی باشد. به همین دلیل از تمامی داده‌ها نسخه پشتیبان تهیه و در مکانی خارج از موزه نگهداری کردیم. داده‌های دیجیتال، فایل‌های اسنادی و تصاویر آثار نیز ثبت و حفاظت شدند.
وی بیان کرد: در سطح بین‌المللی پیگیری‌هایی داشتیم و به‌عنوان عضو شورای بین‌المللی موزه‌ها، نامه‌ای رسمی خطاب به شورای بین‌المللی موزه‌ها تهیه کردیم و گزارشی از وضعیت موجود، نگرانی‌ها و تهدیداتی که متوجه موزه‌ها و مراکز فرهنگی بود ارائه دادیم. دو روز بعد، شورای بین‌المللی موزه‌ها، بیانیه‌ای صادر کرد و در آن ضمن ابراز نگرانی بر لزوم حفاظت از جان کارکنان موزه‌ها و صیانت از میراث فرهنگی تاکید کرد. همچنین مجموعه‌ای از دستورالعمل‌ها و راهکارهای پیشنهادی ارائه شد که ما آنها را در اختیار موزه‌ها و مجموعه‌های داخلی گذاشتیم.
سومین شهید هنرمند بدرقه شد
شهید استوار دوم وظیفه ایمان وحیدی که هنرمند فعال در زمینه تذهیب بود، در جریان حمله موشکی رژیم صهیونیستی به تهران، هدف ترکش‌های مرگبار قرار گرفت و به قافله شهدا پیوست. شهید ایمان وحیدی در حمله به ساختمان ستاد انتظامی تهران در تاریخ دوم تیر ماه امسال به شهادت رسید. این شهید والامقام متولد اول مهر ۱۳۷۷، مجرد و اهل روستای زرد سملقان هنرمند و دارای مدرک تحصیلی لیسانس هنر اسلامی بود.
پیکر شهید ایمان وحیدی ۱۲ تیرماه در شهر آشخانه تشییع و در روستای زرد به خاک سپرده شد.
واکنش مردم و رئیس جمهور ترکیه به انتشار کاریکاتور موهن به پیامبر (ص)
در هفته‌ای که گذشت، در پی انتشار کاریکاتوری در مجله طنز «لمان» که تعبیری اهانت‌آمیز به پیامبر (ص) از آن شده است، درگیری‌هایی در استانبول رخ داد و دادستانی ترکیه دستور بازداشت طراح این کاریکاتور و سه تن دیگر از اعضای تحریریه مجله را صادر کرد.
پس از انتشار این کاریکاتور، درگیری‌هایی میان نیروهای پلیس و معترضان رخ داد. پلیس برای متفرق کردن جمعیت از گلوله پلاستیکی و گاز اشک‌آور استفاده کرد. این اتفاق پس از آن رخ داد که دادستان کل استانبول دستور بازداشت سردبیران مجله «لمان» را به دلیل «توهین علنی به ارزش‌های دینی» صادر کرد.
رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه نیز در این مورد اعلام کرد: چند فرد بی‌نزاکت و بی‌اخلاق توهینی غیرقابل قبول به پیامبر بزرگوار ما (ص) مرتکب شدند. این تحریک آشکار و نفرت‌انگیزی است. نیروهای امنیتی و قوه قضائیه ما در مورد کاریکاتورهای توهین‌آمیز فوراً اقدام کردند، مجله مورد نظر را توقیف کرده و اقدامات لازم را آغاز کردند. کسانی که به پیامبر بزرگوار ما و همه پیامبران ما توهین کنند، در برابر قوه قضائیه پاسخگو خواهند بود و این ما خواهیم بود که این موضوع را پیگیری خواهیم کرد.
آغاز نمایشگاه‌های هنری در آدینه
نمایشگاه نقاشی «آشیان» در گالری ثالث، نمایشگاه «انسان گریزان» در گالری عصر، نمایشگاه «گردش زیر آسمان نارنجی» در گالری شمیس، نمایشگاه «ویدئو به مثابه تجربه / تجربه چهارم» در گالری اِو، نمایشگاه «بی زمان» در گالری با و نمایشگاه گروهی «تکیه گاه» در گالری باشگاه، از جمله نمایشگاه‌هایی هستند که عصر جمعه ۱۳ تیرماه افتتاح می‌شوند.
همچنین، مجموعه‌ای از نمایشگاه‌ها و رویدادهای هنری با محوریت آیین‌های سوگ و مضامین معنوی کربلا، همزمان با ماه‌های محرم و صفر ۱۴۴۷ (تیر و مرداد ۱۴۰۴) با عنوان «در سوگ سرو» در نگارخانه‌ها و فضاهای فرهنگی برج آزادی برگزار می‌شود که آغاز آنها از هفته گذشته بود. از جمله این برنامه‌ها می‌توان به نمایشگاه پوسترهای عاشورایی شامل آثار گرافیکی با مضامین حماسی، عرفانی و انسانی عاشورا در قالب زبان طراحی معاصر، نمایشگاه عکس آئین‌های عزاداری اقوام ایرانی، نمایشگاه عکس‌های تاریخی اماکن مذهبی از آرشیو محمدعلی جدیدالاسلام و نمایشگاه نقاشی با مضامین عاشورایی اشاره کرد.
