خبرگزاری مهر، گروه جامعه؛ در شرایط پیچیده و پرتلاطم جهان امروز، خانواده به عنوان بنیادی‌ترین نهاد اجتماعی، بیش از هر زمان دیگری در معرض چالش‌ها و تهاجمات فکری، فرهنگی و رسانه‌ای قرار دارد. از سویی جنگ‌های ترکیبی و روایت‌های تحریف‌شده رسانه‌ای تلاش می‌کنند حقیقت را پنهان کرده و بدیهیات انسانی را زیر سوال ببرند، و از سوی دیگر نیاز به بازخوانی نقش خانواده در فهم واقعیت‌ها و تقویت تاب‌آوری درونی آن بیش از پیش احساس می‌شود.
در این میان، نقش تربیتی، فرهنگی و امنیت‌بخش خانواده به عنوان نهادی که همزمان در لایه‌های احساسی، معرفتی و رفتاری عمل می‌کند، اهمیت دوچندان می‌یابد. خانواده‌ها باید بتوانند در برابر سیل اطلاعات جعلی، با تکیه بر معرفت عمیق و فهم درست، به تقویت جبهه حق و تربیت نسل آینده‌ای مقاوم و آگاه بپردازند. در ادامه، دکتر زهرا شریف، عضو هیئت علمی پژوهشکده زن و خانواده، با نگاهی تحلیلی به این موضوع، به بررسی ابعاد گوناگون نقش خانواده در بحران‌های اخیر، به‌ویژه در مواجهه با حوادث غزه و لبنان و روایت‌سازی‌های رسانه‌ای، پرداخته است.
نقش خانواده در شناخت حقیقت و تقویت جبهه حق باید بازخوانی شود
زهرا شریف، با اشاره به اهمیت خانواده در شرایط بحرانی امروز، گفت: خانواده نهادی است که از یک بُعد سخت و ساختاری و یک بُعد نرم و عاطفی تشکیل شده است. این نهاد، محل شکل‌گیری نظام شناختی افراد است و یک ساحت احساسی دارد که خانواده را به بستری زنده، پویا و پرطراوت تبدیل می‌کند.
وی افزود: در شرایط کنونی، خانواده‌ها هم در بعد عاطفی-رفتاری و هم در لایه‌های معرفتی نیاز به نوعی مقاومت هدفمند دارند؛ مقاومتی که باید هم در سطوح ظاهری و هم در عمق تفکر شکل بگیرد. گویی مجموعه‌ای از سرمایه‌های فکری بدیهی و غیرقابل انکار در اختیار ماست، اما جهان باطل تلاش می‌کند آن‌ها را پنهان کند.
وی با اشاره به روایت‌سازی‌های تحریف‌شده رسانه‌ای اظهار داشت: تا پیش از این، شنیدن اخباری مانند حمله به تل‌آویو یا هدف‌گیری مراکز علمی رژیم صهیونیستی دور از ذهن بود، اما امروز، در میان موج روایت‌های متعدد و اخبار جعلی، شاهد تحریف معانی حقیقی هستیم. در جریان جنگ غزه و لبنان نیز بسیاری از بدیهیات مغفول مانده‌اند؛ از جمله ظلم گسترده به کودکان، خانواده‌ها و حمله به بیمارستان‌ها. در حالی که دشمن با وقاحت ادعا می‌کند کاری با غیرنظامیان ندارد، همین روایت خلاف واقع در سطح جهانی به رسمیت شناخته می‌شود.
شریف تأکید کرد: ما با بی‌توجهی عمومی به امور بدیهی روبرو هستیم؛ جایی که حتی ساده‌ترین معیارهای انسانی نیازمند بازخوانی است. در چنین شرایطی، هر کس که نگاهی انسانی به تحولات دارد، می‌تواند این حقایق آشکار را ببیند و درک کند. خانواده‌ها در این زمینه نقش کلیدی دارند؛ آن‌ها باید دروازه‌بان فهم صحیح باشند و با ایجاد فضای گفت‌وگو و تحلیل رسانه‌ای، فرزندان را در درک واقعیت‌ها یاری دهند.
وی با اشاره به لزوم شناخت جایگاه انقلاب اسلامی در ذهن و زبان خانواده‌ها گفت: اگر ندانیم که چه مسیری را طی کرده‌ایم و چه ارزش‌هایی را به دست آورده‌ایم، در برابر روایت‌های تحریف‌شده دچار سردرگمی می‌شویم. اگر این موضوع در خانواده‌ها بازنمایی نشود، نباید انتظار پیروزی‌های بزرگ‌تری را داشت.
خانواده و ایستادن در سمت درست تاریخ
عضو هیئت علمی پژوهشکده زن و خانواده با بیان اینکه مرزبندی‌های حق و باطل امروز فراتر از مرزهای ملی و دینی است، تصریح کرد: اکنون دیگر مسئله بر سر مسلمان یا غیرمسلمان بودن نیست؛ بلکه بر سر ایستادن در جبهه حق یا باطل است. خانواده باید توان تربیت نسلی را داشته باشد که بداند در کدام سمت تاریخ ایستاده است.
وی افزود: در گذشته تشخیص چهره واقعی رژیم صهیونیستی برای کودکان دشوار بود، اما امروز واقعیت به‌قدری روشن است که حتی کودکان نیز می‌توانند آن را بفهمند. وظیفه خانواده این است که از این آگاهی پاسداری کند و آن را تقویت کند.
وی ادامه داد: نخستین سطح از معرفت، شناخت همین بدیهیات است. اما در کنار آن، ما نیازمند معرفت عمیق‌تری نیز هستیم؛ انسانی که نتواند خود را با شرایط بحرانی وفق دهد، در تصمیم‌گیری‌های حیاتی دچار ضعف می‌شود. جنگ به ما آموخت که اهدافی وجود دارد که می‌تواند کل ساختار زندگی ما را تغییر دهد. اگر خانواده‌ها به این معرفت نرسند، توان سازگاری و ایستادگی در مسیر حق را نخواهند داشت.
خانواده؛ منبع آرامش، امنیت و بازسازی روانی در بحران
شریف با اشاره به عملکرد جامعه ایرانی در شرایط بحرانی اخیر گفت: خوشبختانه جامعه ما نشان داده که توانایی بالایی در عبور از بحران دارد. وقتی پای وطن و حکومت شیعی در میان باشد، بسیاری از اختلافات سیاسی و اجتماعی کنار می‌رود و انسجام درونی خانواده و جامعه خود را نشان می‌دهد.
وی افزود: در جریان جنگ اخیر، اگرچه نظم عادی خانواده‌ها به هم ریخت، اما خیلی سریع خانواده‌های ایرانی توانستند آرامش اولیه روانی را در خانه‌ها برقرار کنند. این ویژگی به‌واسطه همان پیوندهای عاطفی و احساس امنیتی است که از کنار هم بودن به وجود می‌آید.
وی ادامه داد: خانواده‌ها باید نقش خود را در بازسازی روانی، مقاومت فکری و انتقال ایمان به نسل بعد جدی بگیرند. در شرایطی که دشمن حتی بدیهیات را وارونه جلوه می‌دهد، خانواده‌ها باید یادآور ساده‌ترین و مهم‌ترین حقایق باشند؛ اینکه اسرائیل دشمن است، اینکه ما توانستیم قلب تل‌آویو را هدف قرار دهیم و اینکه جامعه ما با وجود اختلافات، یک‌صدا ایستادگی کرده است. این‌ها باید در حافظه جمعی حفظ شود.
ایمان، قصه، قهرمان؛ ابزارهای تربیت نسل مقاوم
وی در پایان با تأکید بر اهمیت ایمان قلبی و اراده الهی گفت: پیروزی جبهه حق تنها با سلاح و ابزار جنگی حاصل نمی‌شود، بلکه ایمان، باور قلبی و امداد الهی شرط پیروزی است. این باور باید در دل خانواده شکل گیرد.
شریف خاطرنشان کرد: بعد احساسی و امنیتی خانواده نیز اهمیت بسیاری دارد. گفتگو، هم‌نشینی، قصه‌گویی، ساختن قهرمان برای کودکان و غلبه بر ترس، ابزارهایی است که خانواده باید برای تربیت نسلی مقاوم از آن استفاده کند. اگر خانواده نتواند این نقش را ایفا کند، ما نباید انتظار آینده‌ای قدرتمندتر را داشته باشیم.
