تینا مزدکی_رقابت در حوزه هوش مصنوعی از همان ابتدا قرار نبود مؤدبانه و ساده باشد. اما آنچه در سیلیکون ولی در سال ۲۰۲۵ در حال رخ دادن است، بیشتر به ترکیبی از سریال Succession و Black Mirror شباهت دارد تا یک رقابت سنتی فناورانه. موضوع فقط کد نیست. موضوع قدرت، کنترل و یک پنجره‌ی رو به پایان برای تسلط بر تحول‌آفرین‌ترین فناوری تاریخ دنیا است. در مرکز این نبرد، سه مرد، سه بینش و یک خط پایان قرار دارد. در این مطلب، مبارزان این نبرد را بررسی می‌کنیم.
سم آلتمن در برابر ایلان ماسک
اختلاف سم آلتمن و ایلان ماسک، هم شخصی است و هم حقوقی. ماسک و آلتمن در سال ۲۰۱۵ با هدف توسعه هوش مصنوعی ایمن و متن‌باز، OpenAI را به‌صورت یک مؤسسه غیرانتفاعی بنیان گذاشتند. اما این رفاقت زمانی به هم خورد که ماسک در سال ۲۰۱۸ تلاش کرد کنترل شرکت را به‌دست بگیرد و ناکام ماند. او با تلخی از OpenAI جدا شد و از آن زمان تا امروز پیوسته به این شرکت حمله کرده است.
در سال ۲۰۲۳، ماسک از OpenAI و آلتمن شکایت کرد و آن‌ها را متهم کرد که مأموریت غیرانتفاعی اولیه را با نزدیک‌شدن بیش از حد به مایکروسافت و اولویت‌دادن به سود به‌جای ایمنی، خیانت کرده‌اند. این شکایت همچنان در دادگاه فدرال جریان دارد. از جمله ادعاهای آن هم این است که محصول شاخص OpenAI یعنی چت‌جی‌پی‌تی، به یک سلاح تجاری بسته و مخفی تبدیل شده که از سوی غول‌های فناوری تأمین مالی شده است. آلتمن این اتهامات را رد کرده و OpenAI نیز متقابلاً شکایتی تنظیم کرده است. در این درام حقوقی پیچیده، هر دو طرف اسناد داخلی یکدیگر را احضار کرده‌اند..
در همین حال، شرکت xAI ماسک در حال توسعه‌ی رقیب چت‌جی‌پی‌تی است و آن را روی پلتفرم X (که پیش‌تر توییتر بود) راه‌اندازی کرده است. این یک نبرد کاملاً علنی و بسیار پرهزینه است بر سر اینکه چه کسی می‌تواند تعریف کند «هوش مصنوعی اخلاقی» دقیقاً چیست.
این مسئله از آنجایی اهمیت دارد که هر دو طرف در تلاش‌اند تا AGI یا هوش عمومی مصنوعی را بسازند؛ سیستمی که از انسان باهوش‌تر باشد. ماسک می‌خواهد این کار را به شیوه‌ی خودش انجام دهد، با شفافیت کامل و بدون وابستگی شرکتی. آلتمن اما می‌خواهد با حمایت مالی مایکروسافت، نظارت مستمر و یک رویکرد مأموریت‌محور پیش برود. جایزه این رقابت، آینده ایمنی هوش مصنوعی و شاید تمدن انسانی است.
سم آلتمن در برابر مایکروسافت
قرار بود این دو در یک تیم باشند، مایکروسافت بیش از ۱۳ میلیارد دلار در OpenAI سرمایه‌گذاری کرده و از چت‌جی‌پی‌تی برای تقویت بینگ، کوپایلوت و آژور استفاده می‌کند. اما حالا این دو شرکت روزبه‌روز از هم فاصله می‌گیرند و احتمال یک شکاف جدی میان آن‌ها بیشتر می‌شود. مایکروسافت بی‌سروصدا تیم هوش مصنوعی داخلی خودش به نام MAI را راه‌اندازی کرده که در حال توسعه مدل‌های پایه‌ای مستقل از OpenAI است. این شرکت خواهان کنترل بیشتر، غافلگیری کمتر و شاید حتی جایگزینی کامل برای OpenAI است.
در همین حال، آلتمن OpenAI را به یک غول ترکیبی غیرانتفاعی، تجاری تبدیل کرده است. او در حال ساخت تراشه‌های اختصاصی است، فروشگاه اپلیکیشن هوش مصنوعی راه انداخته و به‌سرعت وارد حوزه سخت‌افزار و خدمات سازمانی شده است. مایکروسافت این اقدامات را نوعی رقابت مستقیم تلقی می‌کند. این یک رابطه در حال فروپاشی است که صرفاً به‌خاطر منافع مشترک فعلاً پابرجا مانده است، البته به‌زحمت!
این موضوع هم از آنجایی مهم می‌شود که یک جدایی واقعی می‌تواند کل زیست‌بوم هوش مصنوعی سازمانی را دگرگون کند و فرصتی طلایی برای رقبایی مانند گوگل، متا یا Anthropic فراهم آورد. این رابطه ممکن است به دعوای حقوقی دیگری ختم شود.
سم آلتمن در برابر مارک زاکربرگ
این جنگ، ساکت‌ترین اما شاید بی‌رحمانه‌ترین جنگ‌هاست. متا هوش مصنوعی را به اولویت اول خود برای سال ۲۰۲۵ تبدیل کرده و زاکربرگ مستقیم سراغ تیم آلتمن رفته است. به گفته آلتمن، متا در ماه‌های اخیر برای جذب استعدادهای برتر OpenAI پیشنهادهایی با پاداش امضای قرارداد صد میلیون دلاری یا بیشتر ارائه داده است. تاکنون بیشتر اعضای تیم به آلتمن وفادار مانده‌اند، اما ابعاد این پیشنهادها سیلیکون ولی را شوکه کرده است.
آلتمن در یک پادکست با برادرش صراحتاً گفت:«آن‌ها شروع کردند به ارائه پیشنهادهای خیلی بزرگ به بسیاری از اعضای تیم ما؛ مثلاً پاداش امضای صد میلیون دلاری. این دیوانه‌کننده‌ست.» او متا را متهم کرد که «فقط از OpenAI کپی می‌کند، حتی تا سطح اشتباهات رابط کاربری!»
استراتژی زاکربرگ آشناست. بیشتر خرج کن، بهتر نیرو جذب کن، بیشتر دوام بیاور. ابزارهای هوش مصنوعی متا هنوز نسبت به چت‌جی‌پی‌تی ابتدایی‌اند، اما با جذب نیرو و خرید شرکت‌هایی مانند استارتاپ صوتی PlayAI (که شایعاتی درباره مذاکرات متا با آن مطرح شده)، متا امیدوار است در این رقابت پیشی بگیرد. این مسئله هم مهم است چراکه زاکربرگ نه فقط برای تسلط بر هوش مصنوعی، بلکه برای حفظ جایگاهش می‌جنگد. اگر متا نتواند در این حوزه به رقبا برسد، ممکن است در جهانی که پلتفرم غالب بعدی هوش مصنوعی خواهد بود، نه شبکه‌های اجتماعی پشت سر بماند.
رقابت در حوزه هوش مصنوعی به جنگ شخصیت‌ها تبدیل شده است. آلتمن، ماسک و زاکربرگ. هر یک از آن‌ها باور دارد که فقط خودش می‌تواند بشریت را وارد عصر جدید هوش کند. آنچه در حال رخ دادن است، نبردی است بر سر زیرساخت قرن بیست‌ویکم؛ چه کسی صاحب مدل‌هاست، چه کسی ماشین‌ها را آموزش می‌دهد و چه کسی تصمیم می‌گیرد که هوش مصنوعی چه فکری باید بکند؟
اگر بخواهیم از شکایت‌ها، احضاریه‌ها و جنگ جذب نیرو نتیجه بگیریم، باید بگوییم آن‌ها آماده‌اند میلیاردها دلار را آتش بزنند تا پیروز شوند.
منبع: gizmodo
۵۸۳۲۳
