به گزارش خبرنگار مهر، پژوهشکده فقه و علوم انسانی امام رضا (ع) در یک سال اخیر، گام‌هایی مهم، منسجم و روشمند در جهت تحقق فقه نظام‌ساز و توسعه مرزهای دانش فقهی متناسب با نیازهای تمدن نوین اسلامی برداشته است.
این حرکت علمی عمیق، در امتداد منظومه فکری و راهبردهای تمدنی مقام معظم رهبری، و در پاسخ به مطالبه معظم‌له مبنی بر تولید علوم انسانی اسلامی مبتنی بر اجتهاد فقهی عمیق، کارآمد و نظام‌مند، در حال تحقق است؛ و پژوهشکده بر آن است تا با پیوند عقل اجتهادی و نتایج علوم انسانی در راستای اقتضائات جامعه اسلامی، به ایفای نقشی تمدنی در این مسیر خطیر بپردازد.
در این زمینه، گروه‌های علمی پژوهشکده با اتکا به ظرفیت‌های نخبگانی و بهره‌گیری از رویکردهای نوین پژوهشی، به طراحی و تدوین مجموعه‌ای از طرح‌های علمی، آموزشی و پژوهشی پرداخته‌اند که بسیاری از آن‌ها در مراحل نهایی تصویب، اجرا یا اخذ حمایت‌های ملی قرار گرفته‌اند. آن‌چه در ادامه می‌آید، گزارشی اجمالی از مهم‌ترین فعالیت‌های این گروه‌های چندگانه است:
در گروه علمی فقه خانواده سه طرح علمی با عنوان‌های:
۱. «مسئولیت امت در قبال تشکیل و حمایت از خانواده»؛
۲. «اصول، مفاهیم و ارزش‌های اخلاقی خانواده»؛
۳. «روابط بین زن و شوهر».
با اشراف علمی حجت‌الاسلام احمد شفیعی‌نیا سرپرست پژوهشکده فقه و علوم انسانی طرح‌ها تدوین و جهت تألیف به متخصصین در رشته مربوطه ارسال شده است. این طرح‌ها با تکیه بر مبانی دینی و آخرین نتایج علوم انسانی، به دنبال تبیین بنیان‌های فقه خانواده تمدنی‌اند.
در گروه علمی فقه فرهنگ:
طرح پژوهشی «آیات احکام در فقه فرهنگ» در حال بررسی و تکمیل است و چشم‌انداز آن، بازخوانی منظومه‌وار نقش آیات فقهی در مهندسی نظام فرهنگی اسلام است.
در گروه علمی فقه تربیت:
طرح درسی «درسنامه فقه تربیت سیاسی و اجتماعی» در مرحله تصویب قرار دارد و می‌کوشد چارچوب تربیتی اسلام را با تمرکز بر ابعاد سیاسی و اجتماعی بازآرایی نماید.
در گروه علمی فقه زیست‌فناوری:
طرح «نظام مسائل فلسفی زیست‌فناوری و مهندسی ژنتیک» به عنوان گامی نو در تلفیق فقه با دانش‌های نوپدید، در حال بررسی نهایی است.
در گروه علمی فلسفه فقه:
طرح راهبردی «بسترسازی برای تحقیقات کاربردی فقه نظام‌ساز» که هم در گروه علمی و هم در بنیاد علم ایران به تصویب رسیده است.
در گروه علمی فلسفه علوم انسانی:
طرح «فلسفه علوم انسانی اسلامی» که در صدد تبیین بنیان‌های فلسفی و معرفتی علوم انسانی اسلامی است.
در گروه علمی فلسفه اصول فقه:
طرح «مقدمه‌ای بر علم اصول فرهنگی» که افق جدیدی را در پیوند میان اصول فقه و نظام‌سازی فرهنگی ترسیم می‌نماید.
در گروه علمی فقه وقف:
طرح کاربردی فقه وقف با رویکرد «گره‌گشایی از مسائل نظام اسلامی» به تصویب رسیده است.
در گروه علمی فقه استاندارد:
طرح درسی «فقه و اصول با گرایش فقه استاندارد» در حال طی مراحل اخذ مصوبه است.
در گروه علمی فقه سیاست و حکومت:
طرح درسی رشته فقه سیاست و حکومت در مرحله بررسی نهایی قرار دارد.
در گروه علمی فقه اقتصاد:
طرح پژوهشی «مالیه تعلیم و تربیت بر اساس مبانی اسلامی و فقه نظام‌ساز» نیز در حال تصویب می‌باشد.
پژوهشکده فقه و علوم انسانی امام رضا (ع)، تحت اشراف آیت‌الله رشاد مسیر خود را در جهت تأسیس و تقویت بنیان‌های علوم انسانیِ فقه‌پایه و نظام‌مند با رویکرد حل‌مسئله، نیاز محور و تمدنی ادامه می‌دهد. این روند علمی، ضمن هم‌راستایی با آرمان‌های تمدن‌سازی اسلامی، چشم‌انداز تأسیس منظومه‌ای از علوم اسلامی انسانی در تراز گفتمان انقلاب اسلامی را در برابر خود دارد؛ منظومه‌ای که قابلیت پاسخگویی به نیازهای فکری، اجتماعی و اجرایی جامعه اسلامی در دهه‌های پیشِ رو را دارا باشد.
حجت‌الاسلام احمد شفیعی‌نیا، سرپرست پژوهشکده فقه و علوم انسانی امام رضا (ع)، با تأکید بر ضرورت فقه نظام‌ساز، این مسیر را گامی اساسی در تحقق علوم اسلامی انسانی دانست و افزود: حرکت پژوهشکده مبتنی بر اجتهاد روشمند و پاسخ‌گو به مسائل واقعی نظام اسلامی است و استمرار آن نیازمند هم‌افزایی حوزه، دانشگاه و نهادهای حاکمیتی می‌باشد.
