به گزارش خبرنگار مهر، همایش بزرگداشت علامه شهید سید جمال‌الدین اسدآبادی، به همت اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان همدان با همکاری انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، پنجشنبه ۸ خردادماه ۱۴۰۴ با حضور پرشمارِ استادان، پژوهشگران و مدیران عالیِ فرهنگی کشور در همدان برگزار شد.
در ابتدای این برنامه سیدمحمدرضا جوادی مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان همدان ضمن خیرمقدم به حاضران، گزارشی از روند فعالیت‌های همایش در ابعاد مختلف علمی و اجرایی بیان کرد.
زیست عارفانه سید جمال در جامعه اسلامی
محمود شالویی، رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی نیز در این آئین در سخنانی درباره شخصیت سید جمال‌الدین اسدآبادی، به ابعاد گوناگون فکری و عملی او اشاره کرد و گفت: یکی از ویژگی‌های مهم و ممتاز سید جمال‌الدین آن است که برخلاف بسیاری از اهل علم و عرفان زمان خود، که از ورود به مسائل اجتماعی و سیاسی پرهیز می‌کردند، او این میدان را رها نکرد و مسئولانه در جهت اصلاح جامعه و مقابله با مفاسد وارد عمل شد. بسیاری از علما، همان‌گونه که سعدی در حکایتی ذکر می‌کند، ترجیح می‌دادند از اجتماع کناره‌گیری کرده و در عزلت و انزوا زندگی کنند. اما سید جمال در همین جامعه زیست و عمل کرد، چرا که باور داشت یک عالم واقعی باید نه تنها به نجات خود، بلکه به رهایی جامعه نیز بیندیشد.
وی تأکید کرد که سید جمال نه تنها در حلقه بزرگانی همچون آیت‌الله بهاری و ملأ حسینقلی همدانی رشد کرد، بلکه ارتباط تنگاتنگی با بزرگان علم و معرفت زمان خود داشت. با این حال، مسیر خود را در متن جامعه تعریف کرد و با باور به نقش اصلاح‌گر، وارد میدان سیاست و اجتماع شد. عرفان او، عرفانی پویا و فعال بود که حضور در متن مردم را ضروری می‌دانست.
شالویی ادامه داد: ویژگی بارز دیگر سید جمال، تلاش بی‌وقفه‌اش در مسیر تقریب، رفع اختلاف و ایجاد وحدت میان امت اسلامی بود. او بر آن بود تا همه را حول محور توحید و اسلام گرد آورد. همان‌گونه که امام خمینی (ره) فرموده‌اند، در میان اولیای الهی اختلافی نیست؛ اگر اختلافی هست، از شیطان است، تلاش سید جمال نیز در همین مسیر بود که مسلمانان را از کینه‌ها، تعصبات فرقه‌ای و قومی دور کند و به وحدت واقعی برساند.
وی در ادامه با اشاره به تمثیل مشهور مولوی از چهار مرد با زبان‌های مختلف که بر سر یک درهم به نزاع برخاستند، گفت: آنچه در میان امت اسلامی ما را دچار پراکندگی کرده، نه تفاوت در حقیقت، بلکه ناآشنایی با زبان و درک متقابل است. اگر مصلحی چون سید جمال در میان آنها حضور یابد که زبان همه را بداند، می‌تواند این نزاع را به وحدت و انسجام بدل کند. او دقیقاً همین نقش را ایفا کرد؛ مصلحی که زبان‌ها، فرهنگ‌ها و خواسته‌ها را می‌فهمید و سعی داشت با عقلانیت و تدبیر، آنها را به هم نزدیک کند.
شالویی در پایان خاطرنشان کرد: امروز، جهان اسلام و بلکه بشریت، بیش از هر زمان دیگری به شخصیت‌هایی چون سید جمال‌الدین نیاز دارد؛ مصلحانی که با عقل، دین، عرفان، و سیاست، وحدت و همدلی بیافرینند و با درک عمیق از شرایط، امت اسلامی را از تفرقه و سقوط نجات دهند. باید این افکار به نسل امروز منتقل شود، نسلی که نه به‌دنبال گریز از هویت، بلکه جویای هویت واقعی خود است.
در ادامه حجت‌الاسلام مرتضی موحدی، امام جمعه اسدآباد و رئیس بنیاد بین‌المللی سید جمال‌الدین اسدآبادی، به ایراد سخن پرداخت و گفت: استکبارستیزی و بی‌قراری سید جمال باعث شده که شخصیت علمی او در حاشیه قرار بگیرد، در حالی که ایشان به‌حق یک علامه، فیلسوف، عارف و نابغه بود.
وی با اشاره به فعالیت‌های کمیته علمی همایش نیز عنوان کرد: اسناد مربوط به شخصیت علمی سید جمال برای ارائه در کنگره بین‌المللی در حال آماده‌سازی است و نتایج بررسی حدود ۱۲۰ مقاله توسط این کمیته، بیانگر عمق علمی این شخصیت بزرگ است.
