بازار؛ گروه بانک و بیمه: ازآنجایی که هرگونه درآمدی مطابق قانون مشمول مالیات می شود، بنابراین اقدامات خاصی برای رصد تراکنش های بانکی با هدف شفافیت امور در راستای عدالت مالیاتی و جلوگیری از فرارمالیات مورد توجه قرار گرفته است، به طوری که تمام تراکنش های بانکی بدون صورت حساب الکترونیک، اکنون مشمول درآمد اتفاقی و با نرخ های مالیاتی بازدارنده شده اند.
سازمان مالیاتی کشور با تأکید بر لزوم شفافیت مالی اعلام کرده است؛ تمام نهادهای مالی موظفند اطلاعات معاملات را از طریق سامانه‌های الکترونیک به سازمان امور مالیاتی ارسال کنند چرا که تراکنش‌های بدون اسناد معتبر، به‌طور خودکار به‌عنوان درآمد اتفاقی طبقه‌بندی و مشمول مالیات می‌شوند. این اقدام بخشی از سیاست‌های جدید سازمان امور مالیاتی برای کاهش فرارمالیاتی و افزایش پایه‌های مالیاتی است.
این اقدام به گفته کارشناسان باعث عدالت در مالیات ستانی می شود و از طرفی مانع از عدم همراهی فعالان اقتصادی و حوزه کسب و کار و … خواهد شد، درچنین شرایطی سازمان امورمالیاتی با استفاده از نرم افزارهایی قوی، افرادی که از پرداخت مالیات در قبال درآمد امتناع می کنند را به درستی شناسایی می کند تا آنها همچون سایر افراد در پرداخت مالیات به قانون تمکین کنند.
سازمان امور مالیاتی با راه اندازی سامانه خدمات الکترونیکی به عنوان خدمتی که در راستای تسهیل انجام امورمالیاتی دراختیار مودیان قرارداده است، انجام بسیاری ازتکالیف مالیاتی را به صورت غیرحضوری و از طریق این سامانه با هدف ارائه بهتر خدمات و پیشگیری از حضور گسترده مودیان ایجاد کرده است
سامانه خدمات الکترونیکی، تسهیل کننده امور مالیاتی
در چنین شرایطی سازمان امور مالیاتی با راه اندازی سامانه خدمات الکترونیکی به عنوان خدمتی که در راستای تسهیل انجام امورمالیاتی دراختیار مودیان قرارداده است، انجام بسیاری ازتکالیف مالیاتی را به صورت غیرحضوری و از طریق این سامانه با هدف ارائه بهتر خدمات و پیشگیری از حضور گسترده مودیان به ویژه در ایام ارسال اظهارنامه‌های مالیاتی، درسال های اخیر عمل کرده است. خدمات این سامانه باعث کاهش مراجعات مودیان به این سازمان همچنین کاهش حجم کاری ماموران مالیاتی شده و از طرفی نیز امکان رسیدگی بهتر و سریعتر به امور مالیاتی مودیان را فراهم کرده است.
این سامانه امکانات بسیاری از جمله تکمیل و ارسال اظهارنامه‌های مالیاتی و پرداخت مالیات، استعلام بدهی مالیاتی و امکان ثبت اعتراض الکترونیکی بدون حضور در سازمان را در اختیار مودیان قرارمی‌دهد که البته اخیرا نیز به روز رسانی و تکمیل شده است. با این وجود ثبت نام الکترونیکی درسامانه مالیاتی اولین گام در راستای استفاده از امکانات سامانه خدمات الکترونیک مالیاتی است که در واقع کلیه مراحل ثبت نام به صورت الکترونیکی و غیرحضوری انجام می‌شود. این در حالی است که در سالهای اخیر و دقیق‌تر شدن رسیدگی‌های مالیاتی و بررسی تراکنش‌های بانکی، این نیاز بیش از پیش احساس می‌شود تا مالیات ستانی دقیق، شفاف و در راستای عدالت صورت گیرد.
با هوشمند کردن خدمات امور مالیاتی هم اکنون شناسایی افراد آسان شده است به طوری که منشاء حقوق، دستمزد، تسهیلات بانکی، بیمه، که خارج از درآمد است از طریق نرم افزاد جدیدی که در سامانه خدمات الکترونیک سازمان امورمالیاتی تشخیص داده می شود
نرم افزار هوشمندی که درآمدها را تشخیص می دهد
دکتر سیاوش غیبی پور، کارشناس سرشناس امورمالیاتی کشور در گفت وگو با «بازار» درباره اقدامات سازمان امور مالیاتی برای شفافیت امور مالیات ستانی بخصوص با رصدی که از طریق تراکنش های بانکی دارد، اظهارداشت: هرچند اقدامات خوبی برای شناسایی فعالان اقتصادی حوزه کسب و کار و سری افرادی که به اشکال مختلف کسب درآمد می کنند که باید مطابق قانون مالیات بپردازند طی سالهای اخیر انجام شده است اما با هوشمند کردن خدمات امورمالیاتی هم اکنون شناسایی این افراد آسان شده است به طوری که منشاء حقوق، دستمزد، تسهیلات بانکی، بیمه، که خارج از درآمد است از طریق نرم افزار جدیدی که در سامانه خدمات الکترونیک سازمان امورمالیاتی تشخیص داده می شود.
وی در ادامه افزود: این سامانه در قالب نرم افزاری دقیق تشخیص می دهد درآمدها کدام است یا اینکه نیاز به اظهارنامه دارند که بایستی این تراکنش ها شناسایی شوند. بنابراین به صاحبان حساب اعلام می شود که چنین درآمدهایی را به صورت شفاف مشخص کند. تا مشخص شود فعالیت ها جزو گروه درآمدی است یا خیر. اقدامی که با کمترین ضریب خطا انجام می شود تا حق کسی پایمال نشود.
اکنون قبل از رسیدگی، افراد شناسایی شده باید اسناد ارائه دهند، اسنادی چون معامله ملک، خودرو و…این شیوه جدید فرصت مناسبی برای مودیان است که بسته به درآمدی که کسب کرده اند تشخیص داده می شود و یا هر تعداد تراکنش بانکی که انجام شده و بعضا مشکوک هستند مورد بررسی دقیق قرار گرفته می شود
ایجاد کارتابل رسیدگی در سامانه خدمات الکترونیکی مالیاتی
این کارشناس امور مالیاتی افزود: در نرم افزارهای پیشین، برای شفافیت امور، قبل از موضوع رسیدگی ها انجام می شد ولی اکنون قبل از رسیدگی، افراد شناسایی شده باید اسناد ارائه دهند اسنادی چون معامله ملک، خودرو و…این شیوه جدید فرصت مناسبی برای مودیان است که بسته به درآمدی که کسب کرده اند تشخیص داده می شود و یا هر تعداد تراکنش بانکی که انجام شده و بعضا مشکوک هستند مورد بررسی دقیق قرار گرفته می شود. البته در آینده و با توجه به تکامل سامانه خدمات امور مالیاتی قرار است کارتابل ایجاد شود تا مودیانی بتوانند در صورت شناسایی فعالیت آنها برای پرداخت مالیات از خود دفاع کنند.
دکترغیبی پور به رصد تراکنش های بانکی برای جلوگیری از فرار مالیاتی اشاره کرد و اظهارداشت: رسیدگی به تراکنش های بانکی گامی مهم در راستای ممانعت از فرار مالیاتی و تحقق اهداف مالیاتی همچنین اقدامی عادلانه برای وصول مالیات از صاحبان درآمد است این شیوه فرصت مناسبی برای وصول مالیات از فعالیت های غیرشفاف اقتصادی است که منجر به کسب درآمد از فعالیت های پنهانی صاحبان ثروت ودرآمد می شود چرا که از این طریق و با مشاهده تراکنش های مشکوک مشخص می شود رد و بدل پول به چه منظور و در راستای چه اقدامی بوده است، بنابراین اگر شخص، دلیل مستند ارایه کند که انجام تراکنش بابت چه کاری بوده مورد بررسی دقیق قرار می گیرد تا حقوقی در این زمینه تضییع نشود.
هدف اصلی از مالیات تراکنش های بانکی، شناسایی درآمدهای پنهان یا گزارش‌نشده و جلوگیری از فرار مالیاتی است؛ بنابراین هر فردی که گردش حساب بالایی دارد، ممکن است مشمول بررسی قرار گیرد، مگر اینکه منشأ واریزی‌ها کاملاً شفاف، مستند و قانونی باشد
رصد تراکنش های بانکی برای شناسایی درآمدهای پنهان
بنا به این گزارش، مالیات تراکنش های بانکی برای افرادی که فاقد پرونده مالیاتی هستند یا فعالیت اقتصادی خود را اظهار نکرده‌اند، موضوعیت بیشتری دارد. در واقع، هدف اصلی از مالیات تراکنش های بانکی، شناسایی درآمدهای پنهان یا گزارش نشده و جلوگیری از فرار مالیاتی است؛ بنابراین هر فردی که گردش حساب بالایی دارد، حتی اگر کارمند یا بازنشسته باشد، ممکن است مشمول بررسی قرار گیرد، مگر اینکه منشأ واریزی‌ها کاملاً شفاف، مستند و قانونی باشد. یکی از پرسش‌های پرتکرار درباره مالیات تراکنش های بانکی، این است که چه مقدار گردش مالی یا مجموع واریزی سالانه باعث حساسیت اداره مالیات می‌شود؟ در سال ۱۴۰۴، سازمان امور مالیاتی سقف‌هایی را برای انواع گروه‌های شغلی و غیرشغلی مشخص کرده است که در صورت عبور از آنها، حساب فرد ممکن است مورد بررسی قرار گیرد.
به‌طور کلی، افرادی که در طول یک سال بیش از ۱۰۰ تراکنش واریزی بالا به حساب خود داشته باشند و در عین حال، مجموع مبالغ واریز شده به حساب از سقف معین فراتر رود، مشمول بررسی خواهند بود. نکته مهم اینجاست که عبور از سقف تعیین‌شده، به‌معنای قطعی بودن مالیات نیست؛ بلکه به‌معنای آغاز فرآیند بررسی است. دراین مرحله، اداره مالیات ممکن است از فرد بخواهد مستنداتی برای توضیح منشأ مبالغ واریزی ارائه کند. اگر این تراکنش‌ها ناشی از فعالیت معاف از مالیات، جابه‌جایی بین حساب‌های خود فرد، یا موارد قانونی مانند ارث و قرض باشند، معمولاً مشمول مالیات نمی‌شوند.
